Cumhuriyet Tarihinin En Büyük Affı Geliyor!

50 milyar liralık Beyaz Sayfa operasyonu

Hükümet, seçim öncesinde borcu olan her kesimle barışacak. 300 kalem alacağa af gelecek. Hükümet “beyaz sayfa” operasyonuyla 50 milyar toplamayı hedefliyor. Ödenmemiş vergi, prim, elektrik, su, doğalgaz, emlak vergisi, stopaj, harçlar, trafik cezaları gibi tüm alacakları af kapsamına aldı. Vatandaşlar ödemediği cezaların ve vergilerin ana parasını ödeyecek ancak faiz yükünden kurtulacak.

HÜKÜMET matrah artırımı hakkı da getiriyor. Böylece 2006-2009 olmak üzere 4 yıllık dönemde matrah artırımı yapanlar 4 yıl vergi denetiminden kurtulacak. Bu yılın başında süresi biten Varlık Barışı uygulaması yeniden getiriliyor. Kamuoyuna yansıyan Ali Türkkan ve Adanalı meçhul Türk gibi kişilere bir hak daha verilecek. Naylon fatura cezalarına af ise tartışılıyor.

Krizin ardından esnaf ve iş aleminin devlete olan borçlarının yeniden yapılandırılması amacıyla başlatılan girişim, yaklaşık 300 kaleme af getiren geniş kapsamlı tasarıyla, “Hükümetin beyaz sayfa operasyonu”na dönüştü. Hükümet, bu tasarıyla neredeyse borcu olan herkesle barışacak.

VATAN’ın detaylarına ulaştığı büyük af tasarısıyla hükümet hemen kesimden borçlularıyla beyaz bir sayfa açmayı planlıyor. Büyük af operasyonundan 50 milyar TL gelir hedefleniyor. Böyle bir tutarın devletin kasasına girmesiyle hükümet bütçe başta olmak üzere ekonomik dengeler açısından rahatlarken, temel amaç her kesimden vatandaşla barışık olduğu yeni bir dönem açmak olarak açıklanıyor. Bu genişlikte bir af tasarısının Cumhuriyet tarihinde ilk kez hazırlandığına dikkat çekiliyor. Hükümetin “beyaz sayfa” operasyonunun ilk adımını af hükümleri oluşturuyor. Buna göre tasarıyla, ödenmemiş vergi ve prim alacaklarının yanı sıra, elektrik, su, doğalgaz, emlak vergisi alacakları, stopaj, harçlar, tabela, trafik cezaları gibi 6183 sayılı yasayla takip edilen tüm alacaklar af kapsamına alındı. Sadece vergi alacaklarından en az 12 milyar lira gelir sağlanacağı, ihtilaflı alacakların da dahil edilmesiyle 20 milyar liraya yakın gelir hesaplandığı belirtiliyor. Prim alacaklarından kasaya giren tutarın 15 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor.

Vatandaş yüzde 60 daha az ödeyecek

Hükümetin yapacağı büyük mali af kapsamında borçlarda anapara korunacak. Bu rakama yıllık enflasyon oranında artışlar uygulanacak. Örneğin 2005 yılına ait 200 bin TL’lik bir borcun gecikme zammı ve faiziyle birlikte şu anda geldiği nokta 700 bin TL düzeyinde. Borcun 200 bin TL’lik ana parasına 2005-2010 dönemine ilişkin gerçekleşen enflasyon uygulanması halinde ödenmesi gereken tutar 280 bin TL’de tutulmuş olacak. Vatandaş ödemesi gereken toplam tutardan yüzde 60 daha az ödeyecek.

ÜST KURULLARIN KESTİĞİ CEZALAR AFFEDİLECEK

EPDK başta olmak üzere BDDK, Rekabet Kurulu gibi tüm üst kurulların kestiği cezalar da af kapsamına sokuldu. Bu kapsamda EPDK’nın akaryakıt bayilerine, dağıtım şirketlerine kestiği ve 2 milyar liraya ulaştığı tahmin edilen cezalar da af kapsamına alındı. EPDK’nın marker cezaları da affedilecek. Rekabet Kurulu’nun rekabet ihlali nedeniyle bugüne kadar çok sayıda firmaya kestiği para cezalarının tamamı af kapsamında. TEDAŞ’ın alacakları da af tasarısına girdi.

EPDK’nın kestiği para cezalarının af kapsamına alınması büyük şaşkınlık yarattı. EPDK son 2 yılda yüzlerce bayii ve dağıtım şirketlerine yüklü cezalar kesti. EPDK’nın marker denetimlerinden kestiği cezalar da enerji piyasasına bomba gibi düşmüştü.

BAŞLANGIÇ TARİHİ RAMAZAN ÖNCESİ OLACAK

Af tasarısının başlangıç tarihinin Ağustos ayı başı olması planlanıyor. Ancak bu sürenin, Temmuz ayına alınabileceği de belirtiliyor. Tam tarihe henüz karar verilmemiş olmasına rağmen, Başbakan Erdoğan’ın 27 Eylül’de TESK’in iftar yemeğinde yaptığı açıklamanın öncesindeki bir tarihin belirleneceğinin kesin olduğu belirtiliyor. Bu kararla, “nasılsa yapılandırma olacak” diyerek yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere fırsat verilmemesi amaçlanıyor. Borçların ödenmesinde 12, 18, 24 ve 36 aylık ödeme planları geliştirildi. Plana göre borcun faiz ve diğer bölümleri silinecek. Ana paraya ise enflasyon oranında düşük tutarlı bir yenileme yapılarak eşit taksitler halinde ödenmesi sağlanacak.

İKİNCİ ADIM MATRAH ARTIRIMI

Hükümetin beyaz sayfa operasyonunun ikinci adımı “matrah artırımı” olacak. Vergi mükelleflerine, 2006- 2009 yılları arasındaki 4 yıllık dönem için matrah artırımı hakkı verilecek. Buna göre mükellefler matrah artırımına giderek, artırımı yaptıkları vergi dönemiyle ilgili her türlü vergi denetiminden kurtulacak. Ancak mükellefler yıllara göre belirli oranlarda matrah artırımına zorunlu tutuldu. Mükellefin bu haktan yararlanabilmesi için 2006 yılı için matrahını yüzde 30’u, 2007 için yüzde 25’i, 2008 için yüzde 20’si ve 2009 için yüzde 15’i oranında artırması gerekecek. Bu oranlarda artış yapmasına rağmen artırım tutarının belirli rakamların altında kalması da engelleniyor. Rakamlar ise yıllara göre 12 bin ile 36 bin TL arasında değişiyor.

Mükellef örneğin 2006 yılı için matrahının yüzde 30’u kadar artırım yapsa da, rakam 12 bin TL’nin altında kalıyorsa, artırım tutarı 12 bin TL sayılacak. Bu uygulamadan 10 milyar TL gelir toplanması hedefi konuldu.

BU YIL SONA EREN VARLIK BARIŞI YENİDEN GELİYOR

“Beyaz sayfa operasyonu”nun üçüncü adımı, “Varlık Barışı” uygulamasının yeniden getirilmesi. Buna göre bu yılın başında süresi biten Varlık Barışı düzenlemesinin süresi uzatılarak yurtiçi ve yurtdışından para ve varlıkların Türkiye’ye getirilmesine yeniden olanak sağlanacak. Önceki Varlık Barışı uygulamasından 47.3 milyar liralık beyanda bulunulmuş, bu beyanlar üzerinden 1.5 milyar TL’lik vergi tahakkuk ettirilmiş, 540 milyon lira vergi geliri elde edilmişti. Düzenlemenin yeniden getirilmesinde esas olan önceki Varlık Barışı’na başvurmuş, ancak beyanının yerine getirmemiş olanlara bir hak daha verilerek “beyaz sayfa” kapsamında barışılması olacak. Böylece önceki varlık barışı uygulamasına yüksek miktarlı beyanlarla başvurmuş, ancak beyanını yerine getirmeyen bazı isimlere af getirilmiş olacak. Bu noktada Ali Türkan ve Adanalı meçhul Türk olarak kamuoyuna yansımış bazı isimlere de bir şans verilmiş olacak. Ali Türkan, yasadan yararlanmak üzere 5.2 milyar TL beyanda bulunmuş ancak sonradan kaçmıştı. Varlık Barışı’na çok sayıda kişi başvurmuş, ancak bunların dolandırıcı olduğu anlaşılmıştı. Af tasarısıyla açılan beyaz sayfada bu gibi isimlerle de barışma yoluna gidilecek.

‘NAYLON FATURA’ CEZALARINA AF GÜNDEMDE

Düzenleme kapsamında Hükümet, kritik bir kararın da eşiğine geldi. Yasa kapsamı bu kadar geniş tutulunca, “naylon fatura” cezalarına da af getirilmesi gündeme geldi. Buna göre Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesinde düzenlenen “naylon fatura” suçlarının da af kapsamına alınıp alınmayacağına henüz karar verilmedi. Bu kategorideki mükelleflerle de bir defaya mahsus “barışılması” konusunda değerlendirme sürüyor. Ancak hükümetin bu konuyla ilgili çekinceleri olduğu vurgulanıyor.

ek düzenleme

'REİS' itiraf etti: 'Soruları CEMAATTEN ALDIM.
'REİS' itiraf etti: 'Soruları CEMAATTEN ALDIM... maliyede sızma

Kopya skandalında tutuklanan “reis” lakaplı öğretim üyesi, soruları cemaate yakın kişiler aracılığı ile ele geçirdiğini öne sürdü.

cemaat maliyede
Sözkonusu kişi, Polis Meslek Yüksek Okulu sınavlarını kendisinin iptal ettirdiğini de söyledi.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan 4 sınavda sınav sorularını sızdırarak para karşılığı satmakla suçlanan "kopya şebekesi" zanlılarının savcılık ifadeleri çarpıcı detaylarla dolu.

Çete lideri olmakla suçlanan Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Okulu'nda öğretim görevlisi olan O.A.U., ifadesinde, geçtiğimiz yıl yapılan Polis Meslek Yüksek Okulu sınavlarını da kendisinin iptal ettirdiğini itiraf etti.

“Reis” lakaplı zanlı, sınav sorularının cemaate yakın kişilerden sızdırıldığını öne sürdü.

O.A.U., ifadesinde "Polis Meslek Yüksek Okulları öğrenci adaylığının iptalini sağladığım yönündeki suçlama kısmen doğrudur. Ancak soruları çalan ben değilim. Cemaatten aldım. Kadirli'li olan bir hemşerim cemaate mensup bazı kişilerin sınav sorularını tanıdıkları kişilere dağıttıklarını söyledi. Ben de cemaatle içli dışlı olan akrabam Ö.L.E'ye söyledim. Soruları aldı ve bana faksladı" diye konuştu.

Daha önce çok sayıda sınava girerek başarısız olduğunu belirten diğer bir zanlı, "M.D. isimli arkadaşıma rica ettim, internet ortamına sızdırılan soruları alarak bana tüyolar verdi. Telefonla söyledi, bunun suç olabileceğini bilmiyordum" değerlendirmesinde bulundu.

Diğer tutuklu zanlı S.G. ise ifadesinde "Kopya vermek suretiyle sınav kazandırma gibi bir amacımız ve birliğimiz yoktur. Telefon kayıtlarında internet ortamında sınav sonuçları ile ilgili bilgileri birbirimize verdiğimiz yönünde beyanlar varsa da benim çevrem geniştir. Birçok arkadaşım sınavlara girip çıkar, ben de girerim. Birbirimizin sınav sonuçlarını merak ederiz. Konuşmalar bu konularla ilgilidir" dedi.

Tarih: 10:27, 22/9/2010 Yorum (yok) | Yorum yaz | Bağlantı
Maliye Bakanlığı çalışanları iş bırakacak

Maliye Bakanlığı çalışanları, ek ödemelerdeki adaletsizliğe karşı yarın iş bırakma eylemi yapacak.


Etkin Haber Ajansı / 21 Eylül 2010 Salı, 14:08

İSTANBUL- KESK'e bağlı Büro Emekçileri Sendikası (BES) üyeleri, Maliye Bakanlığı ve bağlı birimlerde çalışan emekçiler için getirilen ek ödeme düzenlemesine karşı yarın iş bırakacak. Bir saat geç işbaşı yapacak olan emekçiler, eşit işe eşit ücret istiyor.
EK ÖDEMEDE YENİ DÜZENLEME

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 7 Eylül 2010 tarihinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunundaki Yetkisini kullanarak Maliye Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarda çalışan emekçilerin ek ödemelerinde yeni bir düzenlemeye gitmişti.

15 Eylül 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre, defterdar yardımcıları, grup müdürleri, gelir, muhasebe, muhakemet, personel, milli emlak, vergi dairesi müdürleri, malmüdürleri, diğer müdürlerle bunların yardımcılarından sadece 1 ve 2 dereceli kadrolarda bulunanların ek ödeme oranları 15 ila 40 puan arasında arttırılmıştı. Bu kadrolarda görev yapan kişilerin ücretlerine aylık olarak yaklaşık 90 TL ile 230 TL arasında zam yapılmış oldu.

Ancak Maliye Bakanlığında görev yapan on binlerce memur, yoklama ve icra memuru, veri hazırlama kontrol memuru, hizmetli, bekçi, aşçı, vergi, milli emlak ve muhasebe denetmenleri, gelir, muhasebe ve milli emlak uzmanları, 1. ve 2. derece kadroya sahip olmayan müdür yardımcıları bu düzenlemenin dışında tutuldu.
BES: EKSİK DÜZENLEME

Büro Emekçileri Sendikası, bu düzenlemeye tepki gösteriyor. Personelin ücretlerindeki artışı olumlu karşılayan BES, ancak adaletsizlik ve eşitsizlik yarattığı için eksik olduğunu belirtiyor. BES üyeleri, Maliye Bakanlığı'nın bu ayrımcı uygulamasına karşı "eşit işe eşit ücret" istiyor.

Düzenlemeye karşı daha önce de eylemler yapan BES üyeleri, yarın bir saat iş bırakacak. Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarda çalışa büro emekçileri, bir saat geç işbaşı yaparak, iş yerleri önünde basın açıklamaları gerçekleştirecek.

Tarih: 22:28, 21/9/2010 Kategori: Belirtilmemiş , Günlük Yorum (yok) | Yorum yaz | Bağlantı
Bürokraside(GİB) Fuhuş Korkusu
Ekonomi bürokratlarının gizli görüntülerini çeken, daha sonra tehditle bilgi sızdıran çetenin ortaya çıkması ortalığı karıştırdı.

Üst düzey bürokratlar, “En yakınımızdaki arkadaşlarımızdan şüphelenir olduk” dedi.

Üst düzey ekonomi bürokratlarına tuzak kurarak devlete ait gizli belgeleri ele geçiren fuhuş çetesinin listesinden Hazine, DPT, Maliye ve BDDK gibi kurumlarda çok sayıda bürokratın isminin çıkması, bu kurumlarda “imza krizi”ne yol açtı. Bürokratlar, alt birimlerden imza için gelen dosyalara kuşkuyla baktıklarını belirtirlerken, en yakın arkadaşlarından dahi şüphelenmeye başladıklarını söylediler. Bürokratlar, çetenin ajanda listesinde ismine rastlanan kişilerin ilgili kurumlara bildirilmesini istediler.

ÖYLE ÇOK İMZA ATIYORUZ Kİ!

Konuya ilişkin BUGÜN’e değerlendirmelerde bulunan bürokratlar, çetenin tuzağına düşen kamu personelinin gizli belgeleri kurumdan çıkardığı veya çetenin talep ettiği yeni kararların alınması için uğraş verdiği iddialarının ilgili kurumlarda yıpratıcı etki yaptığını söylediler. Her gün onlarca, zaman zaman yüzlerce belgeye imzaya atmak durumunda olduklarını belirten üst düzey bir bürokrat, “Öyle farklı konularda ve alanlarda belge imzaya geliyor ki hepsini en ince ayrıntısına kadar bilmemiz bazen mümkün olmuyor. Bu belgelerin arasında çetenin istediği işler var mıydı, yok muydu, açıkçası kuşku duyuyoruz” dedi.

HERKES ŞÜPHELİ

Çetenin elindeki listede müşteri olarak görünen bürokratların isimlerinin vakit geçirilmeden ilgili kurumlara bildirilmesi gerektiğini ifade eden aynı bürokrat, şöyle devam etti:

“Hangi kurumda hangi bürokratlar çetenin eline düştü bilmiyoruz. Bu isimler hemen yanı başımızda çalıştığımız, kurumun kilit isimleri de olabilir. İsimler açıklanmadığı için herkes herkesten şüpheleniyor. Herkes birbirinden kuşkulanır oldu. Hiç olmazsa baş harfleri kodlanarak da olsa açıklanmalı. İsimler açıklanmadığı sürece kuşku sürecek, yöneticiler imza atarken bir değil, beş kere düşünmeye devam edecek. Sonuçta da işler aksayacak.”

TUZAK KURULDU

İstanbul’da örgütlenen fuhuş çetesinin, Ankara’daki üst düzey bürokratları hedeflediği ve çok sayıda bürokratla işbirliği içine girdiği geçtiğimiz hafta ortaya çıkmıştı. Polisin elde ettiği bilgilere göre, çeteye ait Kadıköy Fuhuş Evi’nde yapılan aramalarda bulunan “müşteri ajandası”nda, çetenin özel servis yaptığı 23 bürokratın ismine rastlandı. Ajandada “müşteri” olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Sayıştay’dan bürokratların ismi yer alıyor. Çetenin İstanbul’da 5, İzmir’de 3, Antalya’da 4, Bursa’da 2, Yalova’da ise 5 fuhuş evinin bulunduğu belirtiliyor.

Edinilen bilgilere göre fuhuş çetesi bürokratı şöyle tuzağa düşürüyor: Çete, ağına düşürmek istediği bürokratı, bir toplantı için İstanbul, Antalya ya da İzmir gibi başka bir ile davet ediyor. Toplantı sonrası bürokrata yabancı uyruklu hayat kadınları servis ediliyor. Tuzağa düşen bürokratlar gizli kamerayla kayda alınıyor. Daha sonra da kasetlerle bürokratlara şantaj yapılarak çalıştıkları kurumla ilgili belge ve bilgiler ele geçiriliyor. Hatta yeni kararların alınması için baskı yapılıyor.

Kaynak: Bugün

Vergi denetmenleri derneğinin basın açıklaması

Vergi Denetmenleri Derneği Genel Başkanı Aykut Güleç, TBMM'de görüşülen Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının, vergi denetmenlerini de kapsayacak şekilde yeniden ele alınmasının zorunlu olduğunu belirtti. İşte vergi denetmenlerinin basın açıklamasının tam metni;

Kayıt dışı ekonominin büyüklüğünün çeşitli hesaplamalara göre % 40 - 60’lara vardığı ülkemizde bir yandan iç ve dış borç yükünün varlığı dikkate alındığında, gelir idaresi ve vergi denetiminin önemi ortaya çıkmaktadır. Kayıt dışı ekonominin önemli bölümü kayıt altına alınabilse, bütçemiz fazla bile verecektir. Böylece, toplanan vergiler yüksek faizle devlete borç verenlere değil, verilen hizmetlerle topluma geri dönecektir. Maalesef, bireysel çıkar ve arzular, meslek taassubu her zaman önde tutulduğu için, bu güne kadar ülkemizde etkin bir vergi idaresi ve etkin bir vergi denetim sistemi oluşturulamamıştır. Bu nedenle, ülkemizde vergi kaçırmak çok normal bir davranış haline gelmiştir.

Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu’nca 25.05.2010 tarihinde TBMM’ye sevk edilen Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile gelir idaresi ve vergi denetim sistemine ilişkin yapılmak istenen değişiklikler reform değil, tam bir göz boyamadır. Bu tasarıyı hazırlayan maliye bürokratları bunun böyle olduğunu gayet iyi bilmektedirler. Oysa ki; önceki yıllarda gerçekleştirilmeye çalışılan yapılandırmaların başarısızlık nedenleri de, Maliye Bakanlığı’nda yaşanan meslek taassupluğu, bürokrasiye hakim grupların imtiyaz ve menfaatlerini bırakamaması ve yeri geldiğinde oluşturulan birliktelik (bağlantılı siyasiler) ve bürokratik oligarşidir. Esasen, vergi denetiminin güçlendirilmesi, vergi denetim birimlerinin birleştirilmesinden geçmekte olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Diğer taraftan vergi incelemelerinin yüzde 90’ını yapan ve vergi denetim gücünün yüzde 80’ini oluşturan vergi denetmenleri, söz konusu gruplar tarafından her türlü yöntemlerle, bahanelerle ısrarla çalışmaların dışında bırakılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, üst bürokrasiye hakim gruplarca vergi denetmenlerinin kangren haline gelmiş idari yapıdan kaynaklanan sorunları, özlük sorunları, rotasyon sorunları ve diğer sorunları kasıtlı ve bilinçli olarak çözülmemiştir.

- 73 milyon ülke insanımızın geleceği herhangi bir kişinin veya grubun/kurulun çıkarından daha önemlidir.

Söz konusu tasarıya göre, dört denetim biriminin birleştirilmesinden vazgeçilmekte ve denetimde yeni bir yapı olarak “Vergi inceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu” oluşturma yoluna gidilmektedir. Bu kurul, Gelir İdaresi Başkanının başkanlığında, Maliye Teftiş Kurulu Başkanı, Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı’nın bağlı olduğu Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı ve Gelirler Kontrolörleri Daire Başkanından oluşacak olup, denetimin koordinasyonunu sağlayacaktır. Oluşturulmak istenen bu yapı objektif ve gerçekçi değildir. Daha önce bakanlık bünyesinde oluşturulan benzer denetim koordinasyon kurulu başarısız olmuştur. Dolayısıyla yeniden revize edilerek oluşturulmak istenen bu kurulunda başarılı olma şansı yoktur. Zira;

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan 2009 yılı faaliyet raporuna göre; maliye müfettişi, hesap uzmanı, gelirler kontrolörlerinin toplam sayısı 800 olup, bunların 2009 yılında incelediği mükellef sayısı 1921’dir. Vergi Denetmenlerinin toplam sayısı 2796 olup, incelediği mükellef sayısı 26.952’dir. Bu raporda göstermektedir ki; ülkemizde vergi incelemelerinin tamamına yakınını vergi denetmenleri yapmaktadır.

- Kayıt dışı ekonomi ile mücadele toplam 1921 mükellefin incelenmesi ile mi son bulacak!

- Vergi Denetmenlerini dışarıda bırakarak oluşturulacak yeni kurul bu işlerin koordinasyonunu sağlayarak vergi denetim sistemimizde var olan sorunları mı çözecek!

Maalesef vergi denetimi bu eller tarafından ticari ranta dönüştürülmüş olup, uzun yıllardır bilinçli bir şekilde ülkemizde istenilse de incelenemeyen mükellef grupları ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca bu kurul denetim birimleri arasındaki çekişmeyi bitirmeyeceği gibi, tam tersine artıracaktır. Bu tasarıda yapılmak istenen sorunları çözmek değil, tamamen mevcut yapıyı koruma amaçlıdır. Böylece kayıt dışılık ülkemizin kaderi olmaya devam edecektir. Dolayısıyla bu tasarı bürokrasiye hakim grupların elini güçlendirmesine yarayacaktır. Toplam sayısı yaklaşık 800 kişi olan bu gruplar, 60 binden fazla çalışanı olan maliye bakanlığını kendi mülkleri gibi görmeye devam edeceklerdir.

Neticede; TBMM’de görüşülen söz konusu tasarının Vergi Denetmenlerini de kapsayacak şekilde yeniden ele alınması zorunludur.

Hükümet ve Başbakanımız ısrarla vergi denetiminin tek çatı altında birleştirilmesini istediğiniz halde, bu isteğe imtiyazlı gruplar bir şekilde direnebilmişlerdir. Böylece, kendileri dışında herhangi bir birimden kimsenin üst bürokraside yer almasına imkan vermeyen yapının devamını sağlamışlardır. Geçmişten günümüze kadar maliye ve vergi politikalarını yönetmiş olanların geldiğimiz noktada ne kadar başarılı ! Oldukları bellidir. Maliye ve vergi politikalarının başarısızlığında siyasiler bir şekilde bedel öderken, imtiyazlı bürokratlar bedel ödememektedirler.

Soruyoruz! Meslek taassubumu önemli, yoksa ülkemizin geleceği mi?

Eğer vergi toplayamazsınız, topladığınız vergiyi de adaletli toplayamazsınız, kamunun finansmanı için iki yola başvurursunuz: Borçlanma ve dolaylı vergiler. Ülkemizde uzun yıllardan beri dolaylı vergilerin payı ortalama yüzde 70’ler civarında seyretmektedir Bu durumda, düşük, sabit ve dar gelirliler en çok etkilenen kesimi oluştururken, girdi maliyetlerini artırdığından üretimi olumsuz etkilemiş ve nihayetinde kayıt dışılığı beslemiştir. Bu tür politika vergi adaletini bozmuş olup, aynı zamanda gelir dağılımını bozucu etki yaratmıştır. Adaletsizlik ise vatandaşları kayıt dışılığa yönlendirmiştir. Bir çok tüccar, meslek mensubu asgari ücretin altında beyanda bulunmaktadır. Bir çok kuruluşun açıkladığı açlık sınırı ve yoksulluk verilerine göre, neredeyse tüm tüccar ve meslek mensupları açlık sınırında yaşamaktadır. Bu durum maalesef kamu vicdanını yaralamaktadır. Beyan edilen kurum kazançları içinde iyi bir şey söylemek mümkün görünmemektedir. Öte yandan, kayıt dışı ekonominin büyüklüğü de dikkate alındığında vergi kayıp ve kaçağı kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alacak adaletli bir vergi sistemini ne zaman kurulacaktır?

PEKİ, ÇÖZÜM NE?

Çözüm öncelikle;

1- Beyan ettiği gelirle orantısız harcama yapanların takibini yapabilecek güçlü bir gelir idaresinin yeniden oluşturmak.
2- Vergi denetiminin güçlü bir yapıya kavuşturulması için, 4 (dört) ayrı vergi denetim birimi olan Vergi Denetmenleri, Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları, Gelirler Kontrolörleri’ni gelir idaresi içinde aynı unvanda birleştirmek.

3- Ülke ve dünya konjonktürü dikkate alınarak ilgili mevzuatta sistemli bir biçimde gelir-servet-harcama arasında bağlantı kuracak vergi güvenlik müesseseleri oluşturmak.

4- Siyasi irade tarafından, güç odaklarının, hakim grupların baskı ve yönlendirmelerine bakmaksızın cesaretle bugüne kadar yapılamayan gerçek vergi reformunu yapacak bir iradenin gösterilmesi.
Bilinmesi gerekir ki; ödediği vergi ile yaşam standardı birbirini tutmayan insanların yoğun olduğu ülkelerde adalet olmaz, huzur bulunmaz.

Diğer taraftan Gelir İdaresi Başkanlığı binlerce personeli ile davalıdır. Kurulduğu 16 Mayıs 2005 tarihten beri bir türlü taşların yerine oturmadığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nda huzursuzluk personel arasında en alt kademeye kadar sirayet etmiştir. Bu durum personelin verimliliğini, performansını olumsuz yönde etkiler hale gelmiştir. Toplam 43 bin kişinin görev yaptığı başkanlıkta, uygulanan ücret politikaları, görevde yükselme ve atama kriterleri, merkez ve taşra ayrımları, adaletsiz rotasyon uygulamaları gibi bir takım uygulamalar neticesinde; ne personel ile idare, ne de personelin kendi arasında güven ve huzur kalmamıştır. Çalışma barışı kalmamıştır. Bütün bunlardan dolayı binlerce dava açılmıştır. Buna karşılık idare, yaşanan sorunları çağdaş yöntemlerle, diyalogla çözeceği yerde daha önceleri sadece birkaç personelle baktığı personel olan davalara büyük bir servis kurarak karşılık vermiştir. Böylece sorunları bu serviste daha fazla personel çalıştırarak çözmeye çalışmaktadır. Ancak personeliyle barışık, bir bütün oluşturabilen kurum, yeterli geliri adaletli toplayabilecek ve mükellefe daha kaliteli hizmet verebilecektir. “ Örnek idare” başka türlü nasıl olabilir ki!
Vergi Denetmenleri; Gelir İdaresinin yapısından kaynaklanan sorunlar (örgüt yapısı içindeki konumu, meslekte yükselmenin önünün kapatılması, kendilerini geliştirme ve birikimlerini paylaşma konusunda yaşanan sıkıntılar, vergi denetimi yapan çok sayıda birimin varlığı gibi…), uygulamalardan kaynaklanan sorunlar (rotasyon sorunu, lojman sorunu gibi…) ve uzun yıllardır yaşanan özlük haklarına ilişkin sorunlar yüzünden, mesleğe yeni giren vergi denetmen yardımcılarının yarısından çoğu 3 ncü yılını doldurmadan başka kurumlara geçmektedirler. Öte yandan, mesleğe yıllarını vermiş tecrübeli vergi denetmenleri ise ilk fırsatta diğer kurumlara ve özel sektöre geçmektedir. Nitekim, yapılan bir düzenleme sonucu 300 vergi denetmeni İç Denetçiliğe geçmiştir. Eğer imkan yakalamış olsalardı, neredeyse tüm vergi denetmenleri İç Denetçiliğe geçmiş olacaklardı. Her yıl 300, 500 ve hatta 800 vergi denetmen yardımcısı alınmasına karşın, hala vergi denetmeni sayısı (Yardımcılar dahil) 2800 olup, bu 10 yıl önceki rakamdır.


- Personeli ile hemen her konuda sorun yaşayan bir kurumun başarılı olma şansı var mıdır?

- Grupların çıkarı yerine, ülke çıkarına uygun hareket edilmesi gerekmez mi?

- Artık, çağdaş yönetim teknikleri ve toplam kalite yönetiminin uygulanması gerekmez mi?

Ayrıca, vergi denetiminin ve idari makamların nasıl ticari rant haline dönüştürüldüğüne ilişkin sorulması gerekenler vardır:

- Hali hazırda vergi denetim elemanlığından ayrılıp, Yeminli Mali Müşavirlik yapanların listesi,

- Mesleğinden ayrılıp Yeminli Mali Müşavirlik yapanların portföylerinin dökümü ve portföylerinde yer alan mükelleflerle meslekten ayrılmadan önceki ilişkileri (Örn; defter ve vesikalarının incelenip incelenmediği, uzlaşmasına girip girmediği, turne kapsamında değerlendirip değerlendirmediği gibi…),

- Büyük şehirlerde; defterdar, defterdar yardımcılığı, vergi dairesi başkanlığı, grup müdürlüğü yaparken meslekten ayrılıp, hali hazırda nerede görev yaptıklarının tespiti.

- Tam tasdik sözleşmesi imzalayan mükelleflerin sayısı 20 binin üzerinde olmasına karşın, Vergi denetim gücünün % 80’nini oluşturan Vergi Denetmenlerinin inceleme yapma yetkisi, neden bir genelge ile kaldırılmıştır. Vergi denetim birimlerinde görev yapanların sayısı ve vergi inceleme oranı dikkate alındığında, neden sözkonusu kişilerin - kurumların denetim dışı kalmasına yol açılmış, “istenilse de denetlenemez” bir mükellef grubu oluşturulmuştur. Bahse konu mükelleflerin Yeminli Mali Müşavirleri kimlerden oluşmaktadır.

Diğer taraftan; bürokrasiye hakim grupların kendilerinin büyük mükellefleri inceledikleri, vergi denetmenlerinin küçük mükellefleri incelediği söylemleri ise tamamen asılsız olup, kasıtlı bir yalandır. Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek’in katıldığı bir televizyon programında, söz konusu tasarıya ilişkin olarak “ Vergi denetmenlerinin neden koordinasyon kurulunda yer almadığı “şeklindeki soruya bakanlık bürokrasisine hakim grupların asılsız söylemleriyle, gerçeklerle bağdaşmayacak şekilde cevap vermesi, en büyük vergi denetim birimi olan biz vergi denetmenleri tarafından şaşkınlıkla karşılanmış olup, üzmüştür. Camia olarak, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i hiç olmazsa bir an önce seçim bölgesi olan Gaziantep’e giderek, Vergi Denetmenleri Büro Başkanlığı’nı ziyaret etmesini ve vergi denetmenlerinin gerçekten ne tür ve ne büyüklükte incelemeler yaptığını yerinde görmesini önermekteyiz. Sayın bakanımızın konuşmasından ya teşkilatı yeterince tanımadığını yada baskı gruplarının etkisinde kaldığını düşünmekteyiz.

Sonuç olarak; maliye bakanlığını kendi mülkü gibi görenleri, şahsi çıkarlarını ülke çıkarlarından önemli sayanları, idari makamları ait oldukları grubun/kurulun menfaati doğrultusunda kullananları, meslek taassupluğu yapanları, vergi denetimini ticarileştirenleri, kasıtlı ve bilinçli olarak meslektaşlarımızın haklarını gasp edenleri kınıyor, protesto ediyoruz.

En büyük dileğimiz gelişmiş ülke standartlarında, güçlü gelir idaresi ve vergi denetimi oluşturulmasıdır Gerçekleri söylemeye devam edecek olup, haklarımızı koruma adına her türlü demokratik mücadeleyi vereceğimizi kamuoyuyla paylaşırız.

Vergi denetmenlerinden protesto

Vergi denetmenlerinden protesto
Vergi Denetmenleri Derneği Genel Başkanı Aykut Güleç, TBMM'de görüşülen Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının, vergi denetmenlerini de kapsayacak şekilde yeniden ele alınmasının zorunlu olduğunu belirtti. Yeni düzenlemeyi protesto eden bini aşkın dernek üyesi Ankara'ya gelerek ıslık ve alkışlar eşliğinde eylemlerini gerçekleştirdiler.

Vergi Denetmenleri Derneği'nin basın açıklamasının tam metni

Maliye Bakanlığı içindeki anıtın önünde toplanan bir grup vergi denetmeni, tasarıyla oluşturulan Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu'nda vergi denetmenlerine yer verilmemesini, alkış ve ıslık eşliğinde protesto etti.

Burada grup adına basın açıklamasını okuyan Aykut Güleç, tasarı ile denetim sistemine ilişkin yapılmak istenen değişikliklerin reform değil, bir göz boyama olduğunu, tasarıyı hazırlayan Maliye bürokratlarının da bunu bildiğini savundu.

Vergi denetiminin güçlendirilmesinin, vergi denetim birimlerinin birleştirilmesinden geçtiğini ifade eden Güleç, vergi incelemelerinin yüzde 90'ını yapan ve vergi denetim gücünün yüzde 80'ini oluşturan vergi denetmenlerinin, bahanelerle çalışmaların dışında bırakılmaya çalışıldığını iddia etti.

Söz konusu tasarıya göre 4 denetim biriminin birleştirilmesinden vazgeçildiğini ifade eden Güleç, “Oluşturulmak istenen yapı, objektif ve gerçekçi değildir” dedi.
Bu tasarıda yapılmak istenenin tamamen mevcut yapıyı koruma olduğunu savunan Güleç, böylece kayıt dışılığın Türkiye'nin kaderi olmaya devam edeceğini belirtti. Güleç, tasarının, bürokrasiye hakim grupların elini güçlendirmesine yarayacağını söyledi.

Güleç, açıklamada değindikleri ve sorunun çözümüne yönelik, aralarında “beyan ettiği gelirle orantısız harcama yapanların takibini yapabilecek güçlü bir gelir idaresinin yeniden oluşturulmasının” da yer aldığı önerilerini de açıkladı.

Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) binlerce personeliyle “davalık” olduğunu iddia eden Güleç, 2005 yılından beri taşların bir türlü oturmadığı idarede huzursuzluğun en alt kademeye kadar sirayet ettiğini öne sürdü.

Bürokrasiye hakim grupların büyük mükellefleri, vergi denetmenlerinin küçük mükellefleri inceledikleri söylemlerinin tamamen asılsız olduğunu belirten Güleç, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e, bir an önce seçim bölgesi olan Gaziantep'e giderek, Vergi Denetmenleri Büro Başkanlığını ziyaret etmesini ve vergi denetmenlerinin ne tür ve ne büyüklükte incelemeler yaptığını yerinde görmesini önerdi.

Vergi Denetmenleri Derneği Genel Başkanı Aykut Güleç, TBMM'de görüşülen söz konusu tasarının vergi denetmenlerini de kapsayacak şekilde yeniden ele alınmasının zorunlu olduğunu ifade ederek, şöyle dedi:

“Maliye Bakanlığını kendi mülkü gibi görenleri, şahsi çıkarlarını ülke çıkarlarından önemli sayanları, idari makamları, ait oldukları grubun menfaati doğrultusunda kullananları, meslek taassupluğu yapanları, vergi denetimini ticarileştirenleri, kasıtlı ve bilinçli olarak meslektaşlarımızın haklarını gasp edenleri kınıyor, protesto ediyoruz.”

Açıklamanın ardından bir grup vergi denetmeni, Gelir İdaresi Başkanlığı önüne siyah çelenk bıraktı.

Vergi denetiminde yeni karmaşa

Maliye Bakanlığınca hazırlanan, kısaca torba yasa tasarısı olarak adlandırılan ve çeşitli vergi kanunlarında yeni düzenlemeler öngören tasarı TBMM’nde ele alınacak. Tasarı şimdiye kadar uygulamada ortaya çıkan bazı aksaklıkları düzeltmenin yanı sıra bazı yeni düzenlemelere de yer veriyor. Bu düzenlemeler içinde en çok tartışılanı vergi denetiminde koordinasyon ile ilgili düzenleme. Tasarıda öngörülen düzenlemeye göre vergi denetiminde yeni bir yapı olarak ‘Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu’ oluşturulacak. Bu kurul, Gelir İdaresi Başkanının başkanlığında, Maliye Teftiş Kurulu Başkanı, Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı’nın bağlı olduğu Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı ve Gelirler Kontrolörleri Daire Başkanı’ndan oluşacak ve vergi denetiminin koordinasyonunu sağlamayı hedefleyecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yayımlanmış olan 2009 yılı raporundaki verilere göre maliye müfettişi, hesap uzmanı, gelirler kontrolörlerinin toplam sayısı binden az, inceledikleri vergi mükellefi sayısı ise iki binden az görünüyor. Buna karşılık vergi denetmenlerinin sayısı üç bin, inceledikleri vergi mükellefi sayısı 27 bin dolayında bulunuyor. Yani miktar olarak olmasa bile birim olarak yaygın vergi denetimi vergi denetmenleri tarafından yapılıyor. Bu gerçek ortada dururken vergi denetmenlerine torba tasarıdaki kurulun oluşumunda yer verilmediği için bu düzenleme vergi denetmenlerinin haklı tepkisini çekmiş bulunuyor.
Buna ek olarak Maliye Bakanlığı Kuruluş Kanununda ‘doğrudan Maliye Bakanı’na bağlı’ olarak tanımlanan Maliye Teftiş Kurulu ve Hesap Uzmanları Kurulu başkanlarının, gelir idaresi başkanının başkanlığında bir koordinasyon kurulunda yer almaları çok doğru bir yaklaşım gibi görünmüyor. Maliye müfettişlerinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nı teftiş etme yetkisinin de olduğu düşünülürse bu düzenleme iyice tartışmalı bir hal alıyor.
Maliye Bakanlığı denetim sistemi yıllardır huzursuzluk kaynağı olmaya devam ediyor ve müfettişler, uzmanlar, kontrolörler, denetmenler arasında sürekli bir yetki ve üstünlük tartışması yaşanıyor. Bu yeni tasarı yasalaşırsa bu kavga daha da şiddetlenecek gibi görünüyor. Oysa Türk ekonomisinde vergi denetimi bu tür kavgaların sona erdiği ve denetimin düzgün ve yaygın yapıldığı bir sisteme dönüştürülmek zorunda bulunuyor. Aksi takdirde kayıt dışılığın ortadan kaldırılması mümkün değil. Çözüm yolu vergi denetiminin bağımsız bir yapıya kavuşturulmasından geçiyor. Bunu yıllardır söylüyor ve yazıyorum. Bu adım atılmadan Türkiye’de vergi denetimiyle ilgili kavga bitmeyecek. Bu kavganın sona erdirilmesi için BDDK gibi bağımsız bir Vergi Denetim Kurumu kurulması gerekiyor. Bu kurum vergi düzenlemelerinden değil yalnızca denetiminden sorumlu olmalı. Vergi düzenlemelerini Gelir idaresi Başkanlığı önermeli, denetim ise bu kuruma bırakılmalı. Hesap uzmanları, gelirler kontrolörleri ve vergi denetmenleri bu kurumda eşit düzeyde denetim elemanları olarak yer almalı. Maliye Bakanlığı’nın bir teftiş kuruluna ihtiyacı devam edeceğine ve Maliye Müfettişlerinin vergi denetimi dışında başka görevleri de olduğuna göre Maliye Müfettişlerinden isteyenler bu kuruma geçmeli isteyenler Maliye Müfettişi olarak kalmaya devam etmeli.
Böyle bir düzenleme ile vergi denetimi siyasal karışımlardan, yönlendirmelerden bağımsız olacağı için geçmişte yaşanmış olaylardan hareketle vergi incelemelerinin siyasal baskı aracı olarak kullanıldığı iddiaları da ortadan kalkacak. Yine böyle bir düzenleme Maliye Bakanlığı içinde yıllardır yaşanan kurul kavgalarını, birinci sınıf ikinci sınıf denetim elemanlığı meselesini çözüme kavuşturacak.
Bu biçimde bir bağımsız vergi denetimi sistemini kurmaksızın torba yasa tasarısındaki gibi ara çözümler sorunu ağırlaştırarak ertelemekten başka bir yarar sağlamayacak.

alıntı
http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&ArticleID=1000356&Yazar=MAHF%C4%B0%20E%C4%9E%C4%B0LMEZ&Date=03.06.2010&CategoryID=101

Gelir İdaresi Başkanlığı Güçlendirilmemeli! her şey günlük güneşlik !

Aykut AYDIN

Gelir İdaresi Başkanlığı 2002 yılından bu tarafa yapılandırılmakta, idare ile ilgili olarak bir çok reform yapılmaktadır. Peki o zaman neden hala IMF gelir idaresinin yapılandırılmasını ve güçlendirilmesini talep etmektedir..?
03 Mart 2009

Gelir İdaresi Başkanlığı Güçlendirilmemeli !

Bilindiği üzere IMF ile Türkiye ilişkileri yıllardır yapılmakta olan Stand-By anlaşmalarına dayalı olarak yürütülmektedir. Nitekim şu ana kadar IMF ile 19 Stand-By anlaşması yapılmış ve bir yenisinin yapılması üzerinde görüşmeler devam etmektedir.

IMF ile Türkiye arasında yapılacak olan Stand-By anlaşmasında belli konular yine sorunlara neden oldu. Bu sorunlardan bir tanesi de Gelir İdaresi Başkanlığının Güçlendirilmesi sorunu.

Sürekli olarak Gelir İdaresinin reform, yeniden yapılandırma, denetimin birleştirilmesi ve idareyi güçlendirme gibi talepler IMF tarafından sık sık dile getirilmektedir.
İlk olarak 2002 yılında yapılan 18. Stand- By düzenlemesi ile Gelir İdaresinin yapılandırılması gündemin üst sıralarına gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti IMF'ye verilen taahhüt çerçevesinde 2002-2005 döneminde 3 yıl idarensin yapılandırılması için çok çaba harcamış ve yapılandırma çalışmalarını sürekli olarak izleme stratejisi içerisinde değerlendirerek takip etmiş ve yapılandırmaya ilişkin ilerlemeleri hazineden sorumlu bakan tarafından IMF'ye düzenli olarak bildirmiştir.

Şubat/2002-Şubat/2005 dönemini kapsayan 18. Stand-By Düzenlemesi ile ilgili olarak yapılan gözden geçirmelere istinaden IMF'ye sunulan niyet mektuplarında vergi idaresi reformu şeklinde dile getirilen Gelir İdaresinin yapılandırılmasına ait ilerlemeler aşağıdaki şekilde belirtilmiştir ;

· Sözkonusu plan aynı zamanda vergi idaresinin (teknik yardım ihtiyacı da dahil olmak üzere) reforma tabi tutulmasını içermektedir. Planın daha etkin uygulanabilmesini teminen vergi idaresi Dünya Bankası ile ortak yürütülen çalışma doğrultusunda yeniden organize edilecektir.[1]

· Vergi idaresinin reforma tabi tutulması amacıyla, 2002 yılı boyunca alınacak temel önlemler belirlenmiştir. Temmuz sonuna kadar, Maliye Bakanlığı bünyesinde bir denetim koordinasyon birimi oluşturulacak ve bu birimin Kasım ayı sonuna kadar, bir sonraki yıl için koordine edilmiş bir denetim planı hazırlaması sağlanacaktır (sözkonusu planın 2002 Kasım ayı sonuna kadar tamamlanması yeni bir yapısal kriterdir). OECD standartlarına ulaşmak amacıyla,denetmenlerin sayısının 400 kadar artırılmasını teminen 2003 yılı bütçesinde gerekli kaynak sağlanacaktır (17 Ekim'de Meclise sunulacak taslak bütçeye sözkonusu kaynağın dahil edilmesi yeni bir yapısal kriterdir). Son olarak, orta dönemde vergi idaresinin iyileştirilmesine yardım etmek amacıyla, Haziran sonundan başlamak üzere fonksiyonel bir yeniden yapılandırma gerçekleştirilecektir.[2]

· Vergi sisteminin yeniden düzenlenmesinde ilerleme kaydedilmektedir. Vergi idaresi içinde ise, bir denetim koordinasyon birimi ile bir vergi politikaları birimini de kapsayacak şekilde yeni bir fonksiyonel yapı tasarlanmıştır. Bu yapının, Temmuz ayı sonuna kadar hayata geçirilmesi beklenmektedir[3]

· Vergi idaresine ilişkin reformlar, orta vadede vergi tabanının genişlemesine imkan verecek ve vergi oranlarının düşürülmesine imkan sağlayacaktır. 2002 yılı Eylül ayında, destek birimlerinin (bütçe, insan kaynakları ve bilgi teknolojisi) yanısıra,vergi mükelleflerinin kayıtlarının (vergi ofisi yönetimi de dahil olmak üzere), vergi mükelleflerine ilişkin hizmetler, denetim, tahsilat, hukuki işler ve usüller, vergi politikası ve uluslararası vergi ilişkileri gibi konularla görevli birimleri içeren yeni bir fonksiyonel yapı onaylanacaktır. Ek olarak, doğrudan Genel Müdür'e bağlı olarak hizmet verecek bir iç denetim grubu kurulacaktır. Mayıs ayında, Maliye Bakanlığı bünyesinde üst düzey bir denetim koordinasyon komitesi kurulmuş olup, Eylül ayı sonuna kadar çıkarılacak olan bir Bakan onayı ile komitenin nasıl çalışacağı ve yıllık denetim planının temel öğelerinin neler olacağı belirlenecektir. 2002 yılı Kasım ayı sonuna kadar tamamlanması beklenen 2003 yılı planının uygulanmasına yardımcı olmak amacıyla, halihazırda 250 yeni denetçi istihdam edilmiştir.[4]

· Vergi mükelleflerinin vergi yasalarına uymasına ve vergi yükümlülüklerini zamanında ödemelerinin iyileştirilmesine özel önem atfedilmektedir.. Bundan sonra vergi affı veya yeniden yapılandırması yapılmayacak olup, bu amaca yönelik gerekli temel vergi idaresi reformları hayata geçirilecektir. OECD ülkelerindeki uygulamalardan yola çıkarak,Gelirler Genel Müdürlüğü'nün operasyonel etkinliği yıl sonuna kadar artırılacak olup,bu yapılandırma içinde Gelirler Genel Müdürlüğü'nün Maliye Bakanı'na karşı hesap verilebilirliği devam ettirilecektir. Ayrıca Gelirler Genel Müdürlüğünün fonksiyonel olarak yeniden örgütlendirilmesinin 2003 yılı Haziran ayı sonuna kadar tamamlanması beklenmekte olup sözkonusu yapı yerel birimlere yaygınlaştırılmaya başlanacaktır. Bu süreçte dikey yapılanma içinde hesap verilebilirlik sağlanacak ve vergi mükellefi tipine daha çok yoğunlaşılması amacıyla, vergi mükelleflerine verilen hizmetler iyileştirilecektir. Vergi idaresinin bu yıl içinde güçlendirilmesi için gerekli bazı adımlar halihazırda atılmış bulunmaktadır. 2003 yılı bütçesi 400 ilave vergi denetmeninin istihdam edilmesine ilişkin kaynakları içermekte olup, yeni denetim koordinasyon birimi, denetim kaynaklarını yüksek risk içeren alanlara yönlendiren denetim koordinasyon planını Ocak ayında tamamlamıştır. Halihazırda sürmekte olan otomasyon projesi, vergi kimlik numarasının denetimler sırasında daha iyi kullanılmasına imkan verecektir. 2004 bütçesi kapsamında denetime yönelik daha çok bilişim teknolojileri ve personel kaynağı ayrılacaktır.[5]
· Vergi idaresinin reformuna ilişkin yasal düzenlemenin, Doğrudan Vergi Reformu 2.Paketi'ne ilişkin kanuni düzenlemeye paralel olarak 2003 yılı sonuna kadar Meclis'ten geçmesi beklenmektedir. Bu yasal düzenleme, Gelirler Genel Müdürlüğü'nün fonksiyonel olarak yeniden örgütlendirilmesini ve Maliye Bakanlığı içindeki konumunun daha üst seviyede tanımlanmasını temin edecek ve Gelirler Genel Müdürlüğü'nde (yerel birimlere doğru) dikey yapılanma içinde hesap verebilirliğin açık bir şekilde oluşmasını sağlayacaktır. Sözkonusu yapılanma ve Vergi Barışı Planı'ndan elde edilecek bilgi, denetim programının hedefinin daha iyi belirlenmesinde yardımcı olacaktır.[6]
· Vergi tabanını genişletmek amacıyla, kayıtdışı ekonominin vergi sisteminin içine alınmasının yollarını belirlemek için Fon'dan teknik yardım talep edilmiştir. Bu çalışmalar baz alınarak gelir tahsilatının geliştirilmesi hedeflenmekte olup, bu amaçla yeni bir vergi idaresi reformu yasal düzenlemesinin Ocak 2004 sonuna kadar hazırlanarak, Mart 2004 sonuna kadar TBMM tarafından kabul edilmesi beklenmektedir.[7]
· Vergi tahsilatının vergi idaresi reformu vasıtasıyla iyileştirilmesi planlanmaktadır.Planlanan düzenleme, vergi idaresini Maliye Bakanlığı bünyesinde ve Başkanı'nın doğrudan Maliye Bakanına bağlı olduğu yarı özerk bir yapı haline getirecektir. En önemlisi, yeni birim fonksiyonel olarak yeniden örgütlenecek ve vergi politikası ise Maliye Bakanlığına devredilecektir. Ayrıca, bütün vergi daireleri yeni birime devredilecektir.Vergi idaresine ilişkin kanun taslağı Mayıs sonuna kadar TBMM'ye sunulacak olup,söz konusu kanunun Temmuz ayı sonuna kadar TBMM'den geçmesi beklenmektedir(iki yeni yapısal kriter). Söz konusu reformların uygulanmasını takip edecek bir yönlendirme komitesi oluşturulmuştur. Bu komite, Nisan ayı sonuna kadar sorumluluk ve hedeflerin açık bir şekilde ayrılmasına imkan veren bir eylem planı hazırlayacaktır. Söz konusu komite, yeni yapı 2005 yılı Ocak ayında faaliyetine başlayana kadar, planın uygulanmasını koordine edecektir.[8]
· Gelirler Genel Müdürlüğü'nü Maliye Bakanlığı bünyesinde yarı özerk bir yapı haline getirecek, bu yapıyı fonksiyonel olarak yeniden örgütleyecek ve vergi politikası fonksiyonunu Maliye Bakanlığı'na devredecek maddeleri içeren vergi idaresinin yeniden yapılandırılmasına ilişkin taslak kanun, nihai hale getirilmiştir. Taslak kanun, Temmuz ayı sonundan önce TBMM'ye sunulacaktır (yapısal kriter). Ancak,kanunun Meclis tarafından onaylanması (Temmuz ayı için yapısal kriter) yasama gündeminin yoğun olması nedeniyle ertelenmiştir. Kanunun 2004 yılı Ekim ayı sonuna kadar onaylanması beklenmektedir (yeni bir yapısal performans kriteri).[9]

Görüldüğü üzere vergi idaresinin yeniden yapılandırma sürecine ilişkin olarak IMF yetkililerine yapılan ve yapılacak olan çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgiler aktarılmıştır.
Ancak 18. Stand-By düzenlemesi Şubat 2005 döneminde bitmiştir. Akabinde IMF ile yeni bir Stand-By düzenlemesi yapma gerekliliği doğmuş Mayıs/2005-Mayıs/2008 dönemini kapsayacak olan 3 yıllık 19. Stand-By Düzenlemesi IMF yetkilileri ile birlikte imzalanmıştır.

Yeni Stand-By düzenlemesine bağlı olarak IMF'ye sunulan 26 Nisan 2005 tarihli Genel Niyet Mektubunun D. Yapısal Kamu Maliyesi Reformları başlığının 19. maddesinde;

“Program kapsamında bir ön koşul olan, vergi idaresinin yeniden yapılandırılması ve güçlendirilmesine yönelik yasa TBMM tarafından onaylanmıştır. Yasa ile Gelir İdaresi,Maliye Bakanlığı altında yarı-otonom bir birim olarak kurulmakta, fonksiyonel bazda ve yerel vergi dairelerini doğrudan kontrol altına alacak şekilde yapılandırılmaktadır. Vergi politikası sorumluluğu, yeni Gelir İdaresi'nin vergi idaresine odaklanmasına imkan tanımak üzere Maliye Bakanlığı'nda kalacaktır. Ayrıca, Gelir İdaresi 2005 yılı sonuna kadar büyük vergi mükellefleri birimini kuracaktır (Yapısal Kriter). Gelir İdaresi'nin 2006 yılında sosyal güvenlik primlerinin tahsilatında daha fazla rol üstlenmesi beklenmektedir. Vergi denetimi hizmetlerinin iyileştirilmesi için imkanların gözden geçirilmesine de devam edilecektir. Orta vadede, denetim görevlilerinin sayısı Gelirler Genel Müdürlüğü personeli sayısının %5'iseviyesinden uluslararası standart olan %20'ye veya daha yüksek bir seviyeye çıkartılacaktır.Bir önceki programda da yer aldığı üzere, kamu kesimi alacakları için af getirilmesi uygulamasından kaçınılmaya devam edilecektir (Sürekli Yapısal Performans Kriteri).”

İfadeleri Gelir İdaresinin reform, yeniden yapılandırma, denetimin birleştirilmesi ve idareyi güçlendirme gibi taleplerin 2005-2008 döneminde de geçerliliğini koruduğunu göstermektedir.

Bu çerçevede Mayıs/2005-Mayıs/2008 dönemini kapsayan 3 yıllık 19. Stand-By Düzenlemesi ile ilgili olarak yapılan gözden geçirmelere istinaden IMF'ye sunulan niyet mektuplarında da ;
· Vergi idaresini güçlendirmek amacıyla; (i) Maliye Bakanlığı bünyesinde 2005 yılı Aralık ayı sonuna kadar bir vergi politikası birimi kurulması (Yapısal Kriter); (ii) yeni kurulan Gelir İdaresi'nin fonksiyonel yeniden yapılandırılmasının 2006 yılı Nisan ayı sonuna kadar tamamlanması (Yapısal Kriter); ve (iii) halihazırda gerçekleşmesi ancak 2006 yılı Haziran ayı sonuna kadar mümkün görünen, büyük vergi mükellefleri biriminin kurulması (Yapısal Kriter) planlanmaktadır. Ayrıca, Gelir İdaresi'ne sosyal güvenlik prim tahsilatı hususunda daha fazla sorumluluk verilmesi yönündeki niyetimizle uyumlu olarak, yeni Gelir İdaresi ile sosyal güvenlik kuruluşları (Bağ-Kurve SSK) arasındaki koordinasyon güçlendirilmektedir.[10]
· Vergi idaresini güçlendirmeye yönelik çalışmalarımız hızlandırılacaktır. Bu amaçla: i)Gelir İdaresi'nin işlevsel yeniden yapılandırılmasının Temmuz 2006 sonuna kadar tamamlanması (Nisan 2006 sonu için yapısal kriter) ve ii) Maliye Bakanlığı bünyesinde yeni oluşturulan gelir politikaları biriminin- vergi analizi işlerinin gündelik sorumluluğunu üstlenecek yeterli sayıda teknik personelin atanması da dahil olmak üzere- Temmuz 2006 sonuna kadar tamamen operasyonel hale getirilmesi amacıyla gerekli adımlar atılacaktır.17. Gelir İdaresi'ne ilişkin detaylı planlarımız kapsamında Gelir İdaresi'nin organizasyonel dönüşümünü yönlendirmek üzere tam zamanlı bir Reform Projesi ekibi halihazırda oluşturulmuş bulunmaktadır. İleriye yönelik olarak bu alandaki planlarımız: i)büyük vergi mükellefleri birimi tarafından yerine getirilecek olanlar dışındaki bütün yürütme faaliyetlerinin (denetim ve gecikmiş alacakların tahsili) bir Başkan Yardımcılığı altında birleştirilmesi; ii) operasyonel işlerle destek faaliyetlerini birbirinden ayırmak üzere sorumlulukların yeniden belirlenmesi; ve iii) başkan yardımcılarının statülerinin yükseltilmesi üzerinde odaklanacaktır. Ayrıca büyük vergi mükellefleri biriminin 2006 sonuna kadar tümüyle operasyonel hale gelmesi planlanmaktadır (yapısal kriter). Bu amaçla: i) Reform Projesi ekibinin bir alt grubu olarak tam zamanlı bir proje ekibi kurulmuş; ii) birimin organizasyon yapısına ilişkin detaylı kilometre taşları ve hedef tarihler belirlenmiş; ve iii)büyük vergi mükellefleri biriminden sorumlu olacak bir Başkan Yardımcısı kadrosu oluşturulması için gerekli yasal düzenleme TBMM'de kabul edilmiştir. [11]
· Vergi idaresinin güçlendirilmesi konusunda önemli ilerleme kaydedilmiştir. Maliye Bakanlığı bünyesindeki Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, tam olarak faaliyete geçmiş olup,temel olarak vergi politikalarının oluşturulmasından sorumlu tutulmuştur. Böylece, Gelir İdaresi'nin yalnızca vergi tahsilatı ve idaresine odaklanmasına imkan tanınmıştır. Ayrıca,Gelir İdaresi'nin fonksiyonel yeniden yapılandırılması, vergi dairesi başkanlıkları ve vergi dairelerinin yeniden örgütlenmesini de içerecek şekilde tamamlanmıştır. İleriye yönelik olarak, kapsamın kalan birimleri de içerecek şekilde genişletilmesi gerekecektir. Ayrıca,büyük vergi mükellefleri biriminin 1 Ocak 2007 tarihine kadar operasyonel hale gelmesine yönelik olarak da ilerleme sağlanmıştır. Özellikle, i) büyük vergi mükellefleri biriminin sorumluluk alanına girecek olan 800 firmaya ilişkin seçim kriterleri belirlenmiş, ii) büyük vergi mükellefleri birimince takip edilecek vergiler belirlenmiş, iii) büyük vergi mükellefleri birimine ilişkin organizasyon yapısı tasarlanmış ve bu birimden sorumlu olacak yeni bir başkan yardımcısı atanmış, iv) denetim görevini yerine getirecek personel konusunda karar verilmiş, v) ofis binaları hazırlanmış ve; vi) iş süreçleri tanımlanmıştır. Diğer alanlarda da önemli ilerlemeler kaydedilmiş, ancak i) gerekli bilgi teknolojisinin sağlanması (30 Kasım'a kadar), ii) denetçilerin ve diğer personelin seçilmesi (30 Kasım'a kadar), iii) geçiş döneminin planlanması (30 Kasım'a kadar), iv) personelin eğitime tabi tutulması (15 Aralık'a kadar) ve;v) personel için performans bazlı kriterlerin belirlenmesi (30 Haziran 2007'ye kadar) de dahil olmak üzere kalan bazı çalışmaların tamamlanması gerekmektedir.[12]
· Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesindeki Büyük Vergi Mükellefleri Birimi 1 Ocak 2007tarihi itibariyle faaliyete geçmiştir (yapısal kriter). Büyük Vergi Mükellefleri Birimi'nin etkinliğinin artırılması amacıyla, söz konusu birime tahsis edilen denetçi sayısı bu gözden geçirme için önkoşul olarak otuzbeşe çıkarılacaktır. Denetçi sayısının Büyük Vergi Mükellefleri Birimi'nin iş yüküyle orantılı olarak zaman içinde daha da artırılması planlanmaktadır. Aynı zamanda, vergi idaresi fonksiyonlarındaki bölünmüş yapının zamanla azaltılması planlanmaktadır.[13]
· Vergi idaresinin geliştirilmesi, orta vadede vergilerin kamu mali hedeflerini tehlikeye atmadan indirilebilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Büyük Vergi Mükellefleri Birimi'ne tahsis edilen denetçi sayısı 50'ye çıkarılmış olup, uygun kalifiye elemanlar bulundukça yeni denetçiler atanacaktır. Katma değer vergisi iadelerinde görülen usule aykırı işlemlerin giderilmesi amacıyla: (i) vergi iadelerinin üçüncü tarafların vergi yükümlülüklerine mahsup edilmesine imkan tanıyan düzenleme iptal edilmiştir (mahsup tutarı hak sahibinin yükümlülükleriyle sınırlandırılmıştır); (ii) KDV iadelerinde risk bazlı denetim sistemine geçilmesine ilişkin pilot uygulama başlatılmış olup (önkoşul), söz konusu uygulama alınacak olumlu neticelerle birlikte 2008 yılı sonuna kadar daha fazla mükellefi kapsayacak şekilde genişletilecektir. Uygulama öncesinde ise mahsup işlemlerinin iade sonrası denetimine başlanacaktır; (iii) mükelleflerin belirli bir haddi aşan alım ve satım faturalarının aylık olarak çapraz kontrolüne başlanacaktır ve (iv) orta vadede, denetim elemanlarının toplam insan kaynağı içerisindeki payı %5'ten %10'a çıkarılacaktır. Vergi uyumunu artırmak amacıyla; (i)büyük vergi usulsüzlüklerine verilen cezalar, 2008 yılı sonuna kadar yaptırımların güçlendirilmesi anlayışıyla gözden geçirilecek, (ii) hapis cezalarının para cezasına çevrilebilme imkanı 2008 yılı sonuna kadar kaldırılacak ve (iii) fatura kesimini denetlemek amacıyla kontrol mahiyetinde alışveriş yapan denetim ekipleri güçlendirilecektir.[14]

Görüleceği üzere vergi idaresinin yapılandırılması bu dönemde de IMF ile ilişkilerde temel belirleyici unsurlardan bir tanesi olmaya devam etmiştir.

IMF ile Türkiye arasında yapılacak olan yeni Stand-By anlaşmasının da en önemli yapısal kriterleri arasında gelir idaresinin yeniden yapılandırılması, denetimin birleştirilmesi, idarenin güçlendirilmesi olduğu görülmektedir. Nitekim son dönemlerde basına yansıyan haberlerde;
· Maliye Bakanlığının vergi inceleme birimlerinin tek çatı altında birleştirilmesi,
· Gelir İdaresi Başkanlığı'nın özerk yapıya kavuşturulup ayrı müsteşarlık haline dönüştürülmesi,

· Gelir İdaresi Başkanlığının önümüzdeki dönemde çeşitli reformlarla güçlendirilmesi,
çalışmaları 6 yıldır olduğu gibi önümüzdeki dönemde de sürdürülecektir.

Anlaşılan o ki yapılacak olan yeni Stand-By düzenlemesinin de temel yapısal reformları arasında gelir idaresi reformu öncelikli olarak yer almaktadır.
O halde akıllarda olan ve cevaplanması gereken bir husus bulunduğu ortadadır. Gelir İdaresi Başkanlığı 2002 yılından bu tarafa yapılandırılmakta, idare ile ilgili olarak bir çok reform yapılmaktadır.

Peki o zaman neden hala IMF gelir idaresinin yapılandırılmasını ve güçlendirilmesini talep etmektedir. 6 yılda yapılmayan veya yapılamayan reform mu bulunmaktadır ki hala IMF tarafından bu husus kararlı bir şekilde vurgulanmaktadır.

Yukarıda Türk Gelir İdaresinin 6 yılda katettiği mesafe bizzat Hazineden sorumlu Devlet Bakanı tarafından IMF'ye sunulan niyet mektuplarında yer almaktadır.
Bizim kanaatimize göre ise, 6 yıllık bu sürecin sonucunda IMF Gelir İdaresinin Güçlendirilmesini talep etmemelidir ! Neden mi?

Gelir İdaresinin Güçlendirilmesine ihtiyaç olması için Gelir İdaresinin güçsüz olması veya yapısal açıdan bazı sorunları olması gerekmektedir. Bu kapsamda eğer aşağıda yer alan sorunlar Türk Gelir İdaresinde olsaydı bizcede Gelir İdaresinin Güçlendirilmesi gerekecekti.
* Kayıtdışılığı önlemede son derece başarılı olunmuştur.
* Eylem Planlarında yer alan vergi reformlarının tamamı süresinden önce gerçekleştirilmiştir.
* İdare Özerk bir yapıya kavuşturulmuştur.
* İdare Maliye Bakanlığından ayrı bir idari yapı içerisinde örgütlenmiştir.
* Toplanan vergiler her yıl beklentilerin üzerinde gerçekleşmiştir.
* Büyüme oranları her yıl beklentilerin üzerinde gerçekleştiğinden ek mali tedbirlere gerek kalmamıştır.
* Toplanan vergiler yerinde kullanılmaktadır.
* Vergi barışı veya kısmi vergi aflarına artık ihtiyaç bulunmamaktadır.
* Yolsuzluk oranı yok denecek kadar azalmıştır.
* OECD ülkelerinde en az alınan Dolaylı vergiler Türkiye'dedir.
* Başta Gelir,Kurum, KDV ve VUK olmak üzere tüm kanunlar günümüz şartlarında yeniden düzenlenmiştir.
* Etkin bir Vergi denetim sistemi sağlanmıştır.
* Vergi Denetiminde tüm denetim birimleri arasında son derece iyi işleyen bir koordinasyon sağlanmıştır.
* Denetim birimlerinin tek çatı altında olmasına yönelik çalışmalar son aşamadadır.
* Denetim elemanlarının sayısı Gelir İdaresi Başkanlığı personel sayısının %5'i seviyesinden uluslararası standart olan %20'ye çıkmıştır.
* Gelir idaresi personeli son derece motivasyonu yüksek bir şekilde performans sergilemektedir.
* Çalışanların ücret ve başka beklentilerinin tamamı karşılanmıştır.
* Personelin görevde yükselme, atama ve yer değiştirmelerine ilişkin sorunları çözüme kavuşturulmuştur.
* Her yıl IMF talebine bağlı olarak alınan Vergi Denetmenleri ve Gelir Uzmanlarından hiçbiri başka kurumlara geçmemektedir.
* Diğer kurumlardan Gelir İdaresine naklen geçmek için son derece yoğun bir talep mevcuttur.
* Tüm personele gerekli şartları sağlamaları halinde yurtdışında eğitim ,mkanı sağlanmıştır.
* Mükelleflere sunulan hizmetler açısından mükellef memnuniyet oranı %99 olarak gerçekleşmiştir.
* Tüm mükelleflerde vergi bilinci yerleşmiştir.
* Mükelleflerin gönüllü uyuma katkısı son derece yüksektir.
* Vergi kaçırma oranı azalmıştır.
* Risk odaklı inceleme yöntemleri geliştirilmiştir.
* Klasik yönetim anlayışından uzaklaşılmış ve modern yönetim anlayışı benimsenmiştir.
* Gerek personelin, gerekse mükelleflerin katılımcılık anlayışı en üst seviyededir.

Burada sayılan unsurlar tamamen mükemmel bir idarenin veya olması gereken bir idarenin özellikleri olarak algılanmalıdır. Tıpkı IMF'nin istediği gibi. Ancak bu sayılanların ne kadarının şuandaki gelir idaresi tarafından yapıldığı veya yerine getirildiği sorusunun cevabı konunun uzmanları tarafından cevaplandırılmalıdır.

6 yıldır Vergi İdaresi reformu yapıldığına göre ve Hazineden sorumlu Devlet Bakanı tarafından yapılan açıklamalara göre de çok mesafe katedildiğine göre Gelir İdaresinin güçlendirilmesine ihtiyaç bulunmamalıdır.

Son Söz: Yukarıda sayılan unsurların tamamının yerine getirilmesi amacıyla IMF'den önce Türkiye'nin, Gelir İdaresini Güçlendirmek için çaba sarf etmesi gerekir. Burada yer alan unsurların yerine getirilmesi bu memlekete yapılacak en önemli hizmetlerden birisi olacaktır. Yok eğer bu memleket düşünülmüyorsa


[1] 18 Ocak 2002 tarihli Niyet Mektubu

[2] 03 Nisan 2002 tarihli Niyet Mektubu

[3] 19 Haziran2002 tarihli Niyet Mektubu

[4] 30 Temmuz 2002 tarihli Niyet Mektubu

[5] 05 Nisan 2003 tarihli Niyet Mektubu

[6] 25 Temmuz 2003 tarihli Niyet Mektubu

[7] 31 Ekim 2003 tarihli Niyet Mektubu

[8] 02 Nisan 2004 tarihli Niyet Mektubu

[9] 15 Temmuz 2004 tarihli Niyet Mektubu

[10] 24 Kasım 2005 tarihli Niyet Mektubu

[11] 07 Temmuz 2006 tarihli Niyet Mektubu

[12] 27 Kasım 2006 tarihli Niyet Mektubu

[13] 01 Mayıs 2007 tarihli Niyet Mektubu

[14] 28 Nisan 2008 tarihli Niyet Mektubu

Veysi Seviğ

Vergi denetim yetkisine dolaylı kısıtlama
01.06.2010 | Veysi Seviğ | Yorum

Vergi Usul Yasası'nın ‘vergilendirme' ile ilgili birinci kitabının yedinci kısmı, ‘yoklama ve inceleme' ile hükümleri içermektedir. (Madde: 127-152)
Bu kısım, kendi içinde dört bölüme ayrılmıştır. Şöyle ki:
* Birinci bölüm ‘yoklama' (Madde: 127-133)
* İkinci bölüm ‘vergi incelemeleri' (Madde: 134-141)
* Üçüncü bölüm ‘arama' (Madde: 142-147)
* Dördüncü bölüm ‘bilgi verme' (Madde: 148-152)
başlıklarını taşımaktadır.
Geçen hafta ortalarında Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamadan ve basına yansıyan bilgilerden anlaşılacağı üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan ‘Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Vergi Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı' ile özellikle Vergi Usul Yasası'nın vergi incelemesi ile ilgili hükümlerinde önemli değişikliklerin yapılması öngörülmüş bulunmaktadır.

Bilindiği üzere Vergi Usul Yasası'nın 134'üncü maddesinde de ifade edildiği üzere, "Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır."

Yasal düzenleme gereği olarak "İncelemeye yetkili olanlar tarafından lüzum görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikine de teşmil edilebilir. Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir."

Söz konusu maddeye eklenmesi öngörülen fıkralarla vergi incelemelerinin tam veya sınırlı olarak iki gruba ayrılması ve incelemelerin buna göre tanımlanması öngörülmektedir. Gerçekte, günümüzde yapılan vergi incelemelerinde inceleme elemanları düzenledikleri inceleme raporlarında da bu ayırımı fiilen yapmaktadırlar. Ancak bu defa söz konusu ayrımın yapılması hususu yasa maddesi haline getirilmektedir.
Bu bağlamda konunun daha açık bir biçimde anlaşılabilmesi için Vergi Usul Yasası'nın 134'üncü maddesine eklenmesi öngörülen fıkraları aynen aşağıya alıyoruz.

"Vergi incelemeleri tam veya sınırlı incelemeler şeklinde yapılır. Tam inceleme, incelemeye tabi olanlar nezdinde ödenmesi gereken verginin doğruluğunun araştırılması amacıyla gelir veya kurumlar vergisi açısından bir takvim yılını veya hesap dönemini bütünüyle kapsayan incelemedir. Sınırlı inceleme, incelemeye tabi olanlar nezdinde ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması amacıyla belirli bir konuyla sınırlı olarak yapılan incelemedir.

Vergi incelemeleri, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca, yıllık vergi inceleme ve denetim planına uygun olarak yerine getirilir. Teftiş, soruşturma, ihbar, şikâyet ve benzeri nedenlerle ortaya çıkabilecek vergi incelemelerinin yapılmasına dair usul ve esaslara yıllık vergi inceleme ve denetim planında yer verilir."
Yukarıda, hazırlanan ve TBMM'ye sunulan yasa tasarısında, Vergi Usul Yasası'nın 134'üncü maddesine eklenmesi öngörülen iki fıkra dışında ayrıca aynı yasanın 140'ıncı maddesine eklenmesi öngörülen düzenlemelerle birlikte değerlendirildiğinde, vergi denetim elemanlarının mevcut yetkilerinin kısıtlanabileceği konusu gündeme gelmektedir.
Günümüzde vergi denetim elemanları, incelemeleri sırasında vergi kaybına neden olan ve bir sektörü veya bir ekonomik ilişkiler zincirini ilgilendiren olayları belirlemeleri halinde, bu durumu belirlerken sınırlı inceleme raporu düzenleyerek, konunun mükellefler nezdinde yaygın bir şekilde denetlenmesini sağlayabilmektedirler.
Oysa yapılması öngörülen değişikliklerle "Vergi incelemesinde yetkili olanlarca yapılacak incelemelerin, vergi inceleme ve denetim koordinasyon kurulu tarafından hazırlanan yıllık vergi inceleme ve denetim koordinasyon kurulu tarafından hazırlanan yıllık vergi inceleme ve denetim planına uygun olarak yerine getirilmesi" hükme bağlanmak istenmektedir. (Vergi Usul Yasası'nın 134'üncü maddesine eklenecek fıkraların gerekçesi.)

Diğer yandan sözü edilen madde gerekçesine göre, "Teftiş, soruşturma, ihbar, şikâyet, yetkili makamların talebi ve benzeri nedenlerle yıl içinde ortaya çıkabilecek vergi incelemelerinin yapılmasına dair usul ve esaslara da hazırlanacak bu planda yer verilmesi öngörülmektedir. Böylece vergi incelemelerinin, tüm denetim birimlerini kapsayacak şekilde tek bir plan dahilinde gerçekleştirilmesi ve vergi denetim kapasitesinin etkin ve verimli bir şekilde kullanılması sağlanmış olacaktır."
Vergi inceleme elemanları, yaptıkları incelemeler sırasında belirledikleri zincirleme vergi kaybına neden olan konuların özelliklerini sınırlı inceleme raporu ile belirleyerek gecikmeksizin denetim altına alabilmektedirler. Geçmişte başlatılan bu tür incelemeler başarılı olmuştur. Bu tür incelemeler bazen zaman alıcı da olabilmektedir.
Yapılması öngörülen yeni düzenlemeyle konuya ilişkin incelemelerin başlatılması; kurulması öngörülen bir kurulun alacağı karara bağlanmakta, vergi inceleme elemanlarının çalışmaları sırasında da yasal düzenleme ile tanımlanan inceleme elemanlarının çalışmaları sırasında da yasal düzenleme ile tanımlanan ‘inceleme'leri yaparken, karşılaştıkları veya tespit ettikleri yeni bir olayı değerlendirme olanakları kısıtlanmaktadır. Başka bir anlatımla denetimin özünde var olan gizlenen olayların gün ışığına çıkarılması ve gerçeklerin belirlenmesi yetkisi kısıtlanır hale gelmektedir.

Yetkili uzmanla denetimde yeni bir sınıf yaratılıyor

Maliye, torba tasarı ile yeni bir denetim grubu yaratıyor. Halen Gelir İdaresi Başkanlığı'nda vergi denetimine gelirler kontrolörleri ile vergi denetmenleri bakıyor. Maliye müfettişleri ile hesap uzmanları da Maliye Bakanlığı'nın çatısı altında. Gelir uzmanları ise Gelir İdaresi Başkanlığı'nda çalışıyor. Torba tasarı ile şimdi incelemelerde ‘yetkili gelir uzmanı' çalıştırılması da gündeme gelecek.
Sayıları 6 bini bulan bu gelir uzmanları, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın belirleyeceği usul ve esaslara göre ‘yetkili gelir uzmanı' olarak unvan ve görev tanımını değiştirecek. Yetkili gelir uzmanları, vergi incelemesine başlanılan mükellefe ait beyanname, bildirim ve belgeler üzerinde kontrol yapabilecek. Lüzum duyarsa işyerinin her tarafını gezebilecek, fiili envanter çalışmalarına katılabilecek. Gelecek dönemde bu uzmanların yetkisinin daha genişletilerek vergi cezası da kesebilecek duruma getirilmeleri planlanıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2005 yılında kuruldu. Bundan önce Maliye Bakanlığı'nda bir genel müdürlüktü. İdare kurulurken gelir uzmanlığı kadrosu getirildi. Genel müdürlükte çalışanların bir kısmı sınavlara girerek gelir uzmanı oldu, daha sonra yeni gelir uzmanları da alındı. Maliye, şimdi denetim kadrosunu güçlendirmek amacıyla gelir uzmanlarından da yararlanmak istiyor. Torba tasarıda yer alan düzenlemeye göre, inceleme yapmaya yetkili olanlar vergi incelemeleri sırasında eğer gerekli görürlerse refakatlerinde olmak üzere yetkili gelir uzmanı çalıştırabilecek.
Bu, gelir uzmanlarından denetimde yararlanmak için ilk adım. Yasa çıktıktan sonra yetkili gelir uzmanlarının nasıl seçileceğine ilişkin usuller belirlenecek ve sınavlar açılacak. Bu sınavlardan geçenler yetkili gelir uzmanı olarak denetime ilk adımlarını atacaklar. Yetkili gelir uzmanları incelenen mükelleften izahat isteyebilecek. Vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları hakkında tespit ettikleri hususları tutanağa bağlayacak. Düzenledikleri tutanakları vergi incelemesine yetkili olanlara verecekler. Böylece, vergi denetim kapasitesinin artırılması sağlanmış olacak.

Bu yıl 1.500 kişi alınacak
Tasarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı'na 15 bin yeni kadro veriliyor. Verilen yeni kadroların 5 bini vergi denetmen yardımcısı, 5 bini gelir uzmanı ve 5 bini de gelir uzman yardımcısından oluşuyor. Bu yıl ise 1.500 kişinin alınması planlanıyor.
Torba yasa tasarısının önümüzdeki hafta TBMM'nin gündemine gelmesi bekleniyor. Tasarı önce TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek, ardından Genel Kurul'da ele alınacak. Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği ve verilen sürenin dolmasına çok yakın olan bazı düzenlemeler torba tasarıda yer aldığı için, TBMM kapanıncaya kadar çıkması gerekiyor. Örneğin Gelir İdaresi Başkanlığı'nda atama yapılabilmesi için bu tasarının çıkması gerekiyor. Çünkü Anayasa Mahkemesi, atamaların Maliye Bakanı tarafından yapılmasına ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Bir geçiş süresi verdi ancak bu da 7 Temmuz'da dolacak. Eğer tasarı çıkmazsa Gelir İdaresi Başkanlığı'nda atamalar tıkanabilecek.


Yeni düzenlemeyle tüm mükellefler denetlenir hale gelecek
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni Vergi Yasa Tasarısı ile Türkiye'deki bütün mükelleflerin denetime tabi tutulacağını söyledi. Şimşek, "Hiçbir mükellef, ‘bizim denetlenme ihtimalimiz düşük, faaliyetlerimizin bir kısmını kayıtdışı, beyanname dışı bırakırsak, kimse bunu bilmez' yaklaşımına girmesin" dedi.
Türkiye-Kuveyt Karma Ekonomik Komisyon görüşmeleri nedeniyle Kuveyt'te bulunan Bakan Şimşek, mevcut sistemde vergi denetimlerinin risk analiz modeline göre yapıldığına dikkat çekti ve bunun diğer mükellefleri olumsuz etkilediğini söyledi. Maliye Bakanı, kayıtdışındaki veya bazı ekonomik faaliyetlerini kayıtdışında tutan mükelleflerin "Nasıl olsa biz denetlenmeyiz" diyebildiğini belirterek "Yeni düzenlemede mükelleflerin büyüklüklerine göre denetim yapılacağını söylüyoruz. Bu arada denetim programına ve risk analizine göre denetim yapmaya devam edeceğiz. Tasarı ile getirilen hükümlerin uygulamaya girmesiyle bütün mükellefler denetlenecek. Risk analizine takılmayanlar da mutlaka getirilen süreler içinde bir kez sınırlı veya tam denetime tabi tutulacak" dedi.

Denetim kadrosu güçlenecek
Şimşek, bütün mükelleflerin denetim kapsamına alınmasının, denetim kapasitesinin artırılması gereksinimini beraberinde getirdiğine de işaret ederek, "O nedenle de Gelir İdaresi Başkanlığı'nda yeniden yapılandırma söz konusu. Denetim elemanların sayısının ciddi şekilde artırılması gündemde" dedi.
Eskiden yapılan uygulamaların insanların kafasında yer edindiğini söyleyen Şimşek, kendisine gelen şikâyetleri şöyle anlattı: "Diyorlar ki, ‘Sayın Bakanım, biz ilk 100'e girdik. Ama bizi yine denetliyorlar.' Aslında son yıllarda böyle bir şey yok. Biz, o modeli değiştirdik. Şimdi biz diyoruz ki: Bütün mükellefler, ne kadar büyük olduklarına bağlı olarak ya 3 yılda bir ya 6 yılda bir ya da 9 yılda bir denetlenecekler. Eskiden denetim elemanları, şirketlerin defterlerini alırlardı. İncelemeler 5 yıl bile sürüyordu. Şimdi bunu da değiştiriyoruz."
Şimşek, tasarıyla Maliye'ye soru sormanın paralı hale getirildiği şeklinde değerlendirmeler yapıldığına da dikkati çekerek, sadece şirketlerin mukteza talepleri karşılığında bir bedel alınması hükmünün yer aldığını belirtti. AA

Naylon faturada cezalar ağırlaşıyor

Naylon faturada cezalar ağırlaşıyor

Naylon faturacıların hapisten kurtulmasını sağlayabilecek mekanizmalar ortadan kaldırılıyor.

Çeşitli Vergi Kanunlarında değişiklik öngören Torba Kanun Taslağı ile naylon fatura düzenleyenlere yönelik cezalar ağırlaştırılıyor. Naylon faturacıların hapisten kurtulmasını sağlayabilecek mekanizmalar ortadan kaldırılıyor.

Edinilen bilgiye göre, halen Başbakanlıkta bulunan ve çalışmaları devam eden Taslak ile Vergi Usul Kanunu’nun vergi kaçıranlar ve naylon fatura düzenleyenlere verilecek cezalarla ilgili maddeleri yeniden düzenleniyor. Bu çerçevede, Kanundaki hapis cezaları indirilerek, eski haline çevriliyor. Ancak hapis cezalarının ertelenmesinin yolu da kapatılıyor. Böylece vergi kaçıranlara daha makul düzeyde hapis cezası verilmesi, ancak bu cezaların ertelenerek, uygulama dışı kalmasının yolu kapatılıyor.

359. madde de daha etkin hale getiriliyor. Bu çerçevede sadece naylon fatura işiyle uğraşanlara verilen cezalar ağırlaştırılıyor. Naylon faturacıların hapisten kurtulmasını sağlayabilecek mekanizmalar da ortadan kaldırılıyor.

Vergi Usul Kanunu’nun yürürlükteki 359′uncu maddesine göre, “defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamına kaydedenler ile defter kayıt ve belgeleri tahrif edenler, gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar hakkında 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası” uygulanıyor.

Vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi de gizleme olarak kabul edilirken, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte, bu muamele veya durumu, mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgeler de, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge şeklinde değerlendiriliyor.

İlgili maddeye göre, “Vergi Kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen, saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar ya da belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, 3 yıldan 5 yıla kadar hapisle” cezalandırılıyor.

Burada gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belgeler de, sahte belge olarak addediliyor.

359′uncu madde ile “Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananların da, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması” hükme bağlanıyor.

Denetim, yeniden yapılandırılıyor

Taslakta vergi kayıp ve kaçağına dönük denetimlerin daha etkin hale getirilmesi için yeni düzenlemelere de yer veriliyor. Bu çerçevede vergi denetim sistemi, yeniden yapılandırılıyor.

Gerek Maliye Bakanlığı bünyesindeki merkezi denetim birimleri, gerekse Gelir İdaresi Başkanlığı içerisinde yer alan denetim birimlerinin koordineli bir şekilde çalışmaları için daha önce oluşturulan Denetim Koordinasyon Kurulu hukuki alt yapıya kavuşturuluyor.

Denetimin yeniden yapılanmasıyla birlikte vergi denetimlerinin daha koordineli şekilde gerçekleştirilebileceği, denetlenecek sektör ve merkezlerin denetim birimleri arasında daha sağlıklı şekilde paylaştırılabileceği belirtiliyor. Yeni düzenleme ile denetimlerde iş bölümüne gidilerek verimlilik ve etkinliğin artırılması hedefleniyor.

Gelir İdaresi güçlendiriliyor

Torba Kanun Taslağında yer alan bir başka düzenleme ile Gelir İdaresi Başkanlığındaki üst düzey bürokratların atanma şekli de değiştiriliyor.

Anayasa Mahkemesinin, Gelir İdaresi Başkan Yardımcıları ve Daire Başkanlarının, Bakan onayı ile atanmasını Anayasaya aykırı bularak, iptal etmesinden sonra, Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı ve Vergi Dairesi Başkanlarının 3′lü kararname ile atanması öngörülüyor.

Taslağa göre, yeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra mevcut Başkan Yardımcıları, Daire Başkanları ve Vergi Dairesi Başkanları, havuza alınacak. Daha sonra bu görevlere 3′lü kararname ile atama yapılacak.

Gelir İdaresi Başkanlığında halen 5 Başkan Yardımcılığı, 12 Daire Başkanlığı, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi ile birlikte 30 Vergi Dairesi Başkanlığı kadrosu bulunuyor.

Taslak ile Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatı da güçlendiriliyor. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in daha önceki açıklamalarına paralel, vergi tahsilatı yüksek olan illerin ödenek artışıyla bir anlamda ödüllendirilmesi amaçlanıyor.

DÜNYA

ilahi adalet Havuz sistemi geliyor vergi dairesi başkanları koltuğunu kaybedebilir

Havuz sistemi geliyor vergi dairesi başkanları koltuğunu kaybedebilir
Vergi gelirlerini artırmak için denetimlerini artıran Maliye, bu konuda altyapısını güçlendiriyor. Kurulların birleştirilmesi projesinin rafa kaldırılmasının ardından, teşkilat yapısına ilişkin sistem de değişiyor.

Maliye bürokratlarının üzerinde çalıştığı havuz sistemi modeli ile Gelir İdaresi yeniden yapılandırılacak. İdarenin bünyesinde bulunan daire başkanları, vergi dairesi başkanları ve Gelir İdaresi başkan yardımcıları havuza alınacak. Anayasa değişiklik paketinin ardından Meclis'e gelmesi beklenen düzenleme ile havuza alınan üst düzey bürokratlar yeniden atanacak. Düzenleme kapsamında idarede görev yapan daire başkanlarının bazıları vergi dairesi başkanlığı veya başkan yardımcılığı gibi bir göreve atanabileceği gibi atamalarda daha önceki görevlerinin yanı sıra yeni birimlere de kaydırma yapılabilecek. 29 ildeki vergi dairesi başkanlarından biri farklı şehre atanabileceği gibi merkeze de çekilebilecek. Torba yasaya Plan Bütçe Komisyonu'nda eklenmesi planlanan maddeye ilişkin çalışma son noktaya geldi. Maliye'de en çok tartışmanın, Gelir İdaresi başkan yardımcılıklarında ve üç büyük ilin vergi dairesi başkanlarında yaşanması bekleniyor. Halen idarede bir başkan yardımcılığı görevi boş bulunuyor.

Öte yandan, kamuoyunda tartışma konusu olan vergi inceleme ve denetimleri belirli bir standarda kavuşuyor. İnceleme ve denetim standardıyla sadece vergi incelemelerine ilişkin ilke ve kurallar değil, inceleme öncesi ve rapor yazımına dönük standartlar da ortaya konulacak. İdarede çalışmalar devam ederken, Hesap Uzmanları Kurulu da inceleme ve denetim standartlarını belirledi. Kurul Başkanı Hadi Ekici, vergi incelemeleriyle ilgili uluslararası standartları da dikkate alan 'Vergide İnceleme ve Denetim Standardı' çalışması yaptıklarını söyledi. Çalışmada ABD ve AB uygulamalarının yanı sıra uluslararası kuruluşların standartlarının da araştırıldığını vurgulayan Ekici, "Ortaya kapsamlı inceleme ve denetim standardı çıktı. Biz, bu çalışmayı Maliye Bakanlığı'nın diğer denetim birimleriyle de paylaşmaya hazırız." dedi. ZAMAN
ANKARA ZAMAN

Büyük uzlaşma

Doğan Grubu ile Maliye 4,7 milyar TL'lik rekor ceza için yarın masaya oturuyor. Vergi uzmanı Şükrü Kızılot, Maliye'nin uzlaşma sistemindeki ayrıntıları Akşam'a değerlendirdi.

Doğan Grubu'nun 4.7 milyar TL'lik vergi borcu için talep ettiği uzlaşma komisyonu, yarın toplanıyor. Şimdi gözler, Maliye'nin vergi borçları için uyguladığı uzlaşma sisteminde. Maliye adına 3 kişinin katılacağı komisyonun, sınırsız vergi indirim yetkisi bulunuyor ve bu indirimin gerekçesi de kamuoyuna açıklanmıyor. Uzlaşma komisyonu, ortalama olarak verginin yüzde 67'sini, vergi cezasının da yüzde 99.3'ünü indiriyor. Yani vergi cezaları Türkiye'deki uygulaması ile neredeyse sıfırlanıyor.

Vergi konusundaki uzman isimlerinin başında gelen Prof. Dr. Şükrü Kızılot, uzlaşma sistemini tüm ayrıntılarını AKŞAM'a anlattı.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uygulanan uzlaşma sisteminin amacı nedir?
Uzlaşma, vergi idaresi ile kendisine vergi ve ceza kesilen mükellefin karşılıklı pazarlığıdır. Mükellef, 'Borcumu ödeyeceğim ama bu tutar yüksek, biraz indirin' diyor. Maliye de 'bugün elde edeceğim 100 birim para yarın elde edeceğim 200'den daha iyidir' düşüncesiyle bu sistemi benimsiyor. Dünyada da bunun çok sayıda örneği var. Türkiye'de kendilerine ceza kesilenlerin yüzde 80-85'i uzlaşmak için başvuruyor. Büyük holdingler dışında normal vatandaşlar da kendi şirket borçları için bu uzlaşma sisteminden yararlanabilir mi?..
Vatandaş için de çeşitli uzlaşma komisyonları var. Bunların üstünde de 'koordinasyon uzlaşma komisyonu' ve son olarak da merkezi uzlaşma komisyonu var. Fakat bu her borç için uygulanmıyor. Sadece 2 milyon TL'nin üzerindeki vergi borçları, bu merkezi komisyona gidiyor. Daha aşağıdaki borçlar da diğer komisyonlara. Bir de kısmi uzlaşma müessesesi var. Mükellef isterse vergi borcu ve cezasının bir kısmı için uzlaşma isteyip, diğer kısmına dava açabiliyor.

CEZALARIN ORTALAMA %99.3'Ü SIFIRLANIYOR

Doğan Grubu'nun da başvurduğu en üstteki merkezi uzlaşma komisyonunun yapısı nedir?
Bu komisyon sadece Maliye Bakanlığı'nda var. Gelir İdaresi Başkanı, başkan yardımcısı ve daire başkanından oluşuyor. Üç kişilik bir kurul. Buradaki indirimler de diğerleriyle kıyaslandığında ciddi miktarda. Ortalamaya bakınca yüzde 67.7 vergide, yüzde 99.3 de cezada indirim oluyor. Uzlaşmada neredeyse verginin cezası sıfırlanıyor. Onlarca mükellef başvuruyor, ancak kimisinde indirim yüzde 5'le sınırlı kalıyor.

Peki bu uzlaşma sistemi, vergisini ödemeyen kişiler için avantaj mı getiriyor?
Her dosya, taşıdığı koşullara göre değerlendiriliyor. Af sayılabilecek orandaki indirimler bu soruyu sorduruyor. Vergisini ödemeyen kişinin savunulabilir bir yanı yoksa, vergide ciddi bir indirim yapamıyor. Uzlaşmaya başvurmak mutlaka haksız olduğu anlamına gelmez. Bazı inceleme elemanları yanlış yapabilirler. Mükellefin yargıya gitmesi halinde Maliye bunu kaybeder ve tamamı sıfırlanır.

Maliye'nin verdiği vergi cezaları, genelde Uzlaşma Komisyonu'ndan dönüyor mu?
Ülkede yanlış yapan herkes göreviyle ilgili cezalandırılıyor. Ancak Maliye'nin denetim elemanlarında kontrol mekanizması yok. Bu, çok büyük bir eksiklik. Milyarlarca dolarlık vergi cezası kesiliyor. Sonra bunu bakanlık bozuyor. Hesap uzmanı, müfettiş, gelirler kontrolörü veya vergi denetmeninin yazdığı yüksek cezalar iptal ediyorsa, siciline işlenmeli. Vergi denetim elemanlarının raporları da izlemeye tabi tutulmalı. Maliye'de bunun olmamasını ciddi bir eksiklik olarak görüyorum.

UZLAŞMA YAPILIRSA DAVA DÜŞER
Uzlaşma sağlanırsa Doğan Grubu'nu vergi cezalarına karşı açtığı davalar nasıl etkilenecek?
Uzlaşma isteyen herkes uzlaşamazsa mahkemeye gidebiliyor. Mahkeme hakkı ortadan kalkmıyor. Uzlaşırsa o zaman açamaz. Doğan Grubu, vergi mahkemesine dava açmıştı. Uzlaşma olmazsa dava süreci devam edecek. Uzlaşma olursa dava düşecek. Yaygın uygulamada uzlaşmadan sonra dava açılır ama burada dava önce açıldı. Burada da teminat istenmesi ve haciz uygulaması önemli. Davanın bir an önce sonuçlanmasını gerektiren nedenler var. Doğan ve diğerlerinin açtığı davalar sonuçlanıncaya kadar vergi dairesi bir lira tahsilat yapamaz.

POAŞ'A % 82.5 İNDİRİM YAPILDI
Kamuoyuna yansıyan Citibank ve POAŞ gibi vakalarda ne sonuçlar elde edilmişti?
Bazen de çok istisnai olarak düzenlenen vergi ve cezalar Maliye Bakanlığınca uzlaşmaya bile gerek kalmadan kaldırılıyor. Bunlar da tartışma konusu oluyor. Citibank olayında 3 milyar dolar civarında vergi ve ceza kesilmişti. Başvuruda bulunuyor inceliyorlar ve bir yazıyla vergi ve ceza kalkıyor. Oysa genel kural, kişi ya uzlaşma ister ya da mahkemeye dava açar. POAŞ olayında da 1.2 milyar TL'lik vergi borcu vardı. Vergi ve cezanın yüzde 82.5'u kalktı. Bunun yarısı ceza yarısı vergi. Ortalamanın üzerinde indirim yapılmış.

Doğan Holding'in vergi borcunda sistemi nasıl işleyecek?
Uzlaşma gününde Gelir İdaresi Başkanlığı binasında karşılıklı olarak görüşürler. Mükellef adına birden fazla kişi katılabilir. Uzlaşmada zaman sınırlaması yok. Mükellef, kesilen vergi ve cezayla ilgili olarak haklı olduğunu bazı belgeleri, yasa maddeleri, tebliğ ve emsal örnekleri öne sürerek savunacak. Genel kural bu. Çok kapsamlı dosyalarda saatler alabiliyor. Duruma göre bir sonraki güne de sarkabiliyor. Gecenin ilerleyen saatine kadar 01.00'e kadar devam ediyor. Sabahlanması rastlanan bir örnek değil. Bir sonraki gün devam eder. Taraflar önceden hazırlanıp, deyim yerindeyse derslerine çalışıp geliyor. Maliye haklılık payı görürse indirim yapar. İkna olmazsa yapmaz. Uzlaşmayla sonuçlanırsa tutanak düzenlenir ve uzlaşılan rakamlar yazılır. Taraflar da bunu imzalar.
SAHTEKARLARLA 'EL SIKIŞMA' YOK
Maliye'nin uzlaşmayı kabul etmediği durumlar var mı?
Vergi kaçakçılık suçu işleyenlerde uzlaşma yok. Sahte fatura alan, düzenleyen, yanıltıcı fatura düzenleyen, defterlerini gizleyen, tahrifat yapan, muhasebe hilesi yapan, çift defter kullanan kişiler, kaçakçılık suçu işlemiş sayılıyor. Bunların cezası 3 katı. Bir de hapis istemiyle mahkemeye sevk ediliyor.
ALMANLARIN DA GÖZÜ UZLAŞIDA
Doğan Yayın Holding, geçtiğimiz hafta, yüzde 29 hissesini Alman Axel Springer Grubu'na 357.7 milyon TL karşılığı satacağını duyurdu. Ancak Axel, bu mutakabat için çeşitli koşullar öne sürmüş ve öncelikle Doğan Grubu'nun Maliye ile olan sorunlarını çözmesi şartını koymuştu.

KOMİSYONUN YETKİSİ SINIRSIZ KAYIT VE TUTANAK TUTULMUYOR
Komisyonun yetkisi ne? Vergi indirimi için uygulanan bir formül ya da yöntem var mı?
Bunun bir formülü yok. Komisyon isterse tamamını, isterse yüzde 1'ini indiriyor. Birisi gelip hesap soramıyor. Komisyonun sınırsız indirim yetkisi olması, kamuoyunda tartışma yaratabiliyor ve kamuoyuna açıklama da yapılmıyor. Komisyondaki üç kişinin sınırsız yetkisi var.

Uzlaşma Komisyonu kararı kamuoyuna açıklanıyor mu, görüşmeler tutanak altına alınıyor mu?
Pazarlıklar kayıt altına alınmıyor. Tutanak filan yok. Sınırsız yetki var. Bunu kamuoyuna anlatmak lazım. Bu bir eksiklik. Uzlaşmadan sonra gerekçeli bir rapor düzenlenmeli. Soru işaretleri ortadan kalkar. Kamu vicdanını da rahatladır. 10 milyon liranın 7 milyon lirasında hata yapıldığından o düzeltilmiştir. Kalan 3 milyonda pazarlığa girilip yüzde 10'u indirilmiştir diye açıklanmalı. Birden yüzde 99 ya da tamamını kaldırmak kafaları karıştırıyor.

SABAHA DEK SÜREBİLİR
Maliye, spekülasyonların önüne geçmek için uzlaşma görüşmelerini bir günde bitirmeyi, gerekirse sabaha kadar çalışmayı hedefliyor. Grup vergi cezasının haksız olduğuna ilişkin kapsamlı dosyalar hazırladı. Vergi konusunda uzman akademisyenlerin de içinde bulunduğu çok sayıda isimden aldığı görüşlerle masada haklılığını ispatlamaya çalışacak. Doğan'ın uzlaşma talebi, Gelir İdaresi Başkanı Mehmet Kilci'nin başkanlık yaptığı ve idareden üst düzey yöneticilerin yer aldığı komisyonda karara bağlanacak. Kulislere göre 4 ayrı şirket için KDV ve Kurumlar Vergisi yönüyle usulsüzlük saptanan Doğan Grubu'yla kapsamlı uzlaşma ihtimali zayıf görünüyor. Bazı vergilerde kısmi uzlaşma olabileceği ifade ediliyor. Doğan Grubu daha önce de Petrol Ofisi'ne kesilen 1.2 milyar liralık vergi cezası ve gecikme faizini uzlaşma görüşmesi sonrasında 275 milyon liraya indirerek ödemişti.

Kaynak: gazeteport alıntı

Merkezde uzlaşma

ANKARA NASIL UZLAŞTI

SON DAKİKA! DOĞAN'DA UZLAŞMA

Doğan Gazetecilik A.Ş, Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri tarafından şirket tebliğ edilen 10 milyon 92 bin 6,82 lira tutarında vergi aslı, 11 milyon 157 bin 960,72 lira tutarında vergi ziyaı cezası ve 171 bin 941,68 lira tutarında özel usulsüzlük cezası içeren Vergi İnceleme Raporları ile ilgili olarak tarhiyat öncesi uzlaşma sağlandığını duyurdu

Doğan Gazetecilik'ten Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) gönderilen tarhiyat öncesi uzlaşma sağlanmasına ilişkin özel durum açıklamasında, uzlaşmaya göre, vergi aslı ve cezasının 4 milyon 465 bin 500 lira olarak belirlendiği, özel usulsüzlük cezasının ise kaldırıldığı belirtildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri tarafından Şirketimize tebliğ edilen 2004, 2005, 2006 ve 2007 hesap dönemlerine ait, 10.092.006,82-TL tutarında vergi aslı, 11.157.960,72,-TL tutarında vergi ziyaı cezası ve 171.941,68-TL tutarında özel usulsüzlük cezası içeren Vergi İnceleme Raporları ile ilgili olarak tarhiyat öncesi uzlaşma sağlanmıştır. Buna göre vergi aslı ve cezas ı 4.465.500,-TL olarak belirlenmiş, özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır. Söz konusu tutar bir ay içerisinde ödenecek olup, ödeme esnasında ayrıca gecikme faizi hesaplanacaktır."

alıntı

http://www.borsamatik.com/devami.asp?id=3131

Yukarıdaki yazıya göre Merkezde nasıl uzlaşılır oranlar nedir bakarsak 10.092.006,82-TL+11.157.960,72,-TL =21.249.966-TL bu rakam 4.465.500-TL olmuş yani %79 silinmiş alınması gereken %20 cerez parası gerisi yok hepsi silinmiş,bizde olsa afaroz edilir.

Vergi İncelenmesine Sebep Olan Faktörler

S.M.M.M.Nuran Kayagil

Vergi İncelenmesine Sebep Olan Faktörler

nuran@adana01haber.com

05 Eylül 2009 Cumartesi

Vergi Usul Kanunu"nun 134.maddesine göre, vergi incelemesi, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacıyla yapılır. İncelemeye yetkili olanlar tarafından gerek görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikine de teşmil edilebilir. Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir.

Madde hükmünden anlaşılacağı üzere, vergi incelemesi yalnızca, vergi kayıp ve kaçağını tespit etmeye yönelik değildir. İncelemede, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğu araştırılıp, tespit edilmekle birlikte, vergi mükellef ve sorumlularının doğru vergi ödemeleri de sağlanır. Vergi incelemesi yapmaya yetkili elemanlar, inceleme konusu vergiyle ilgili gerçek matrahı; defter, belge, kayıt ve hesapların incelenmesinin yanısıra, fiili durumları araştırıp incelemek suretiyle de yapabilirler.

Ülkemizde vergi inceleme oranının %2'lerde olduğu tahmin ediliyor.Ortalama her yüz mükelleften sadece ikisi inceleniyor diyebiliriz ama son yıllarda inceleme oranının arttığını görüyoruz.Ve incelemeler sonucunda mükelleflerin çok ciddi maddi yüklerle karşılaşabildiğini söyleyebiliriz. Hangi sebeplerden dolayı vergi incemesine tabi tutuluruz sorusuna ise şu maddeleri sayarak cevap verebiliriz.

1- İhbar: Öncelikle bir mükellef hakkında ciddi ve somut belgelere dayalı bir ihbar varsa bu ihbarın konusuyla sınırlı olarak bir vergi incelemesi yapılabilir.

2- Sahte belge düzenleme veya kullanma: Sahte belge, yani halk diliyle naylon fatura, düzenleyen veya kullananlar Gelir İdaresi'nin kullanmış olduğu teknolojik altyapısı sayesinde elektronik ortamda rahatlıkla tespit edilebiliyor. Örneğin sahte belge düzenleyen bir mükelleften mal veya hizmet satın alırsanız bu sahte alış teknolojik imkanlarla tespit ediliyor ve incelemeye alınıyorsunuz.

3- Düşük kar oranları: Mali tablolarınızda, faaliyette bulunduğunuz sektördeki diğer mükelleflere göre bariz derecede daha düşük oranda bir karlılık oranı gözüküyorsa vergi incelemesi geçirebilirsiniz. Düşük kar oranı haklı sebeplere dayanıyorsa korkacak bir şey yok demektir.

4- Karşıt inceleme: Mal veya hizmet alışverişinde bulunduğunuz mükelleflerin vergi incelemesi geçirmesi durumunda vergi inceleme elemanı gerek görürse sizin kayıtlarınızı diğer mükellefin kayıtları ile karşılıklı mutabakat çerçevesinde denetleyebilir.

5- Yüksek rakamlı indirim ve istisnalar: Beyannameniz üzerinde ticari bilanço karından düştüğünüz istisna veya bağış gibi indirimler çok yüksek rakamlarda ise bu rakamın doğruluğu açısından inceleme yapılabilir.

6- Diğer kurumlardan gelen bilgiler ışığında inceleme: Gelir İdaresi hem kamu kurum ve kuruluşları ile hem de başta bankalar olmak üzere özel sektör kuruluşları ile oldukça önemli bilgi paylaşımı yapmakta. Bu kapsamda, gelen verilerin değerlendirilmesi neticesinde banka hesap hareketleriniz riskli görülebilir. Ya da örneğin tapu kayıtlarından yapmış olduğunuz gayrimenkul alım satım işlemleri tespit edilebilir ve bu işlemler sebebiyle incelemeye alınabilirsiniz.

7- Sektör incelemeleri: Faaliyette bulunduğunuz sektörde vergi kaybı yaratan bir husus tespit edildiğinde tüm sektör firmaları bu hususla sınırlı olarak incelenebilir.

Vergi incelemesine alınma sebepleri bu saydığımız 7 madde ile sınırlı değildir elbette.Bilanço veya gelir tablosundaki bir kalemin dikkat çekmesi veya tamamen tesadüfi olarak da incelemeye alınabilirsiniz. Korkulu rüya görmek istemeyen mükelleflerin yukarıda saydığımız sebepleri dikkate almaları ve işlemlerini gerçekleştirirken bunları gözönünde bulundurmalarını tavsiye ederim.

alıntı

http://www.adana01haber.com/author_article_detail.php?id=313

Adanada yılbaşı denetimi

12 vergi denetmeni görevdeydi

Adana'da yılbaşı denetimleri başladı

01 Ocak 2010 / 09:46

Adana'da yılbaşı dolayısıyla eğlence yerlerinde denetim yapıldı.

Adana Vergi Dairesi Başkanı Serdar Aksoy, bir otelde yapılan denetimler sırasında çalışmalarla ilgili bilgi verdi.

Aksoy, "Yılbaşı alışverişinin yoğun olduğu yerlerde ağırlıklı olarak giyim, çiçek, hediyelik eşya, kuruyemiş ve içki satışı yapanlarda yaygın ve yoğun vergi denetim çalışmaları yapıyoruz. Otel, motel ve pansiyon gibi konaklama tesisleri, gece kulübü, disko, bar, pavyon, taverna gibi eğlence yerleri ile lokanta, restoran, kebapçı, gibi hizmet işletmelerinde de hâsılat tespitleri yapacağız. Ayrıca bu denetimler kapsamında bandrollü ürün izleme sistemi kapsamında oluşturulan özel ekibimiz ile alkollü içki ve tütün mamulleri satan veya kullanan işletmelerde bandrollü ürün kontrolleri de gerçekleştireceğiz." diye konuştu.

Mükelleflere vergi yasaları ve uygulamaları hakkında da bilgi vereceklerini ifade eden Aksoy, denetimin eğitici yönüne ağırlık vereceklerini, haksız rekabete yol açacak kayıt dışı çalışmalara da taviz vermeyeceklerini söyledi.

Aksoy, "Denetimlerimizi Adana, Ceyhan, Karataş, Kozan ve Pozantı ilçelerinde yapacağız. İl merkezi vergi denetmenlerinin ekip başkanlığında, Denetim Koordinasyon Müdürlüğü 'ne bağlı ekiplerce gerçekleştiriliyor. İlçelerde yapılacak denetimler ise vergi dairesi personelince yapılıyor. 12 vergi denetmeni, 134 yoklama memuru ve ile 18 araç çalışmalara katılıyor. " şeklinde konuştu.