1 Haziran 2010 Salı

Yetkili uzmanla denetimde yeni bir sınıf yaratılıyor

Maliye, torba tasarı ile yeni bir denetim grubu yaratıyor. Halen Gelir İdaresi Başkanlığı'nda vergi denetimine gelirler kontrolörleri ile vergi denetmenleri bakıyor. Maliye müfettişleri ile hesap uzmanları da Maliye Bakanlığı'nın çatısı altında. Gelir uzmanları ise Gelir İdaresi Başkanlığı'nda çalışıyor. Torba tasarı ile şimdi incelemelerde ‘yetkili gelir uzmanı' çalıştırılması da gündeme gelecek.
Sayıları 6 bini bulan bu gelir uzmanları, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın belirleyeceği usul ve esaslara göre ‘yetkili gelir uzmanı' olarak unvan ve görev tanımını değiştirecek. Yetkili gelir uzmanları, vergi incelemesine başlanılan mükellefe ait beyanname, bildirim ve belgeler üzerinde kontrol yapabilecek. Lüzum duyarsa işyerinin her tarafını gezebilecek, fiili envanter çalışmalarına katılabilecek. Gelecek dönemde bu uzmanların yetkisinin daha genişletilerek vergi cezası da kesebilecek duruma getirilmeleri planlanıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2005 yılında kuruldu. Bundan önce Maliye Bakanlığı'nda bir genel müdürlüktü. İdare kurulurken gelir uzmanlığı kadrosu getirildi. Genel müdürlükte çalışanların bir kısmı sınavlara girerek gelir uzmanı oldu, daha sonra yeni gelir uzmanları da alındı. Maliye, şimdi denetim kadrosunu güçlendirmek amacıyla gelir uzmanlarından da yararlanmak istiyor. Torba tasarıda yer alan düzenlemeye göre, inceleme yapmaya yetkili olanlar vergi incelemeleri sırasında eğer gerekli görürlerse refakatlerinde olmak üzere yetkili gelir uzmanı çalıştırabilecek.
Bu, gelir uzmanlarından denetimde yararlanmak için ilk adım. Yasa çıktıktan sonra yetkili gelir uzmanlarının nasıl seçileceğine ilişkin usuller belirlenecek ve sınavlar açılacak. Bu sınavlardan geçenler yetkili gelir uzmanı olarak denetime ilk adımlarını atacaklar. Yetkili gelir uzmanları incelenen mükelleften izahat isteyebilecek. Vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları hakkında tespit ettikleri hususları tutanağa bağlayacak. Düzenledikleri tutanakları vergi incelemesine yetkili olanlara verecekler. Böylece, vergi denetim kapasitesinin artırılması sağlanmış olacak.

Bu yıl 1.500 kişi alınacak
Tasarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı'na 15 bin yeni kadro veriliyor. Verilen yeni kadroların 5 bini vergi denetmen yardımcısı, 5 bini gelir uzmanı ve 5 bini de gelir uzman yardımcısından oluşuyor. Bu yıl ise 1.500 kişinin alınması planlanıyor.
Torba yasa tasarısının önümüzdeki hafta TBMM'nin gündemine gelmesi bekleniyor. Tasarı önce TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek, ardından Genel Kurul'da ele alınacak. Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği ve verilen sürenin dolmasına çok yakın olan bazı düzenlemeler torba tasarıda yer aldığı için, TBMM kapanıncaya kadar çıkması gerekiyor. Örneğin Gelir İdaresi Başkanlığı'nda atama yapılabilmesi için bu tasarının çıkması gerekiyor. Çünkü Anayasa Mahkemesi, atamaların Maliye Bakanı tarafından yapılmasına ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Bir geçiş süresi verdi ancak bu da 7 Temmuz'da dolacak. Eğer tasarı çıkmazsa Gelir İdaresi Başkanlığı'nda atamalar tıkanabilecek.


Yeni düzenlemeyle tüm mükellefler denetlenir hale gelecek
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni Vergi Yasa Tasarısı ile Türkiye'deki bütün mükelleflerin denetime tabi tutulacağını söyledi. Şimşek, "Hiçbir mükellef, ‘bizim denetlenme ihtimalimiz düşük, faaliyetlerimizin bir kısmını kayıtdışı, beyanname dışı bırakırsak, kimse bunu bilmez' yaklaşımına girmesin" dedi.
Türkiye-Kuveyt Karma Ekonomik Komisyon görüşmeleri nedeniyle Kuveyt'te bulunan Bakan Şimşek, mevcut sistemde vergi denetimlerinin risk analiz modeline göre yapıldığına dikkat çekti ve bunun diğer mükellefleri olumsuz etkilediğini söyledi. Maliye Bakanı, kayıtdışındaki veya bazı ekonomik faaliyetlerini kayıtdışında tutan mükelleflerin "Nasıl olsa biz denetlenmeyiz" diyebildiğini belirterek "Yeni düzenlemede mükelleflerin büyüklüklerine göre denetim yapılacağını söylüyoruz. Bu arada denetim programına ve risk analizine göre denetim yapmaya devam edeceğiz. Tasarı ile getirilen hükümlerin uygulamaya girmesiyle bütün mükellefler denetlenecek. Risk analizine takılmayanlar da mutlaka getirilen süreler içinde bir kez sınırlı veya tam denetime tabi tutulacak" dedi.

Denetim kadrosu güçlenecek
Şimşek, bütün mükelleflerin denetim kapsamına alınmasının, denetim kapasitesinin artırılması gereksinimini beraberinde getirdiğine de işaret ederek, "O nedenle de Gelir İdaresi Başkanlığı'nda yeniden yapılandırma söz konusu. Denetim elemanların sayısının ciddi şekilde artırılması gündemde" dedi.
Eskiden yapılan uygulamaların insanların kafasında yer edindiğini söyleyen Şimşek, kendisine gelen şikâyetleri şöyle anlattı: "Diyorlar ki, ‘Sayın Bakanım, biz ilk 100'e girdik. Ama bizi yine denetliyorlar.' Aslında son yıllarda böyle bir şey yok. Biz, o modeli değiştirdik. Şimdi biz diyoruz ki: Bütün mükellefler, ne kadar büyük olduklarına bağlı olarak ya 3 yılda bir ya 6 yılda bir ya da 9 yılda bir denetlenecekler. Eskiden denetim elemanları, şirketlerin defterlerini alırlardı. İncelemeler 5 yıl bile sürüyordu. Şimdi bunu da değiştiriyoruz."
Şimşek, tasarıyla Maliye'ye soru sormanın paralı hale getirildiği şeklinde değerlendirmeler yapıldığına da dikkati çekerek, sadece şirketlerin mukteza talepleri karşılığında bir bedel alınması hükmünün yer aldığını belirtti. AA

Hiç yorum yok: